TY - JOUR ID - 12 TI - تفسیر قرآن کریم (1)، سوره بقره، آیات 7 ـ 1 JO - مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) JA - 6 LA - fa SN - 2008-1987 AU - Mohammad Taqi, Mesbahe Yazdi AD - ریاست مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) AU - Seyed ahmad, Faghihi AD - استادیار - گروه تفسیر و علوم قرآن، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) Y1 - 2008 PY - 2008 VL - 1 IS - 1 SP - 11EP - 36: تفسير سورة بقره، حروف مقطعه، تقواي فطري، هدايت فطري و فعلي، ختم بر قلوب، جبر و اختيار. ,DO - AB - آيات اول تا هفتم سوره‌ی بقره بيانگر وضع و وصف متقين و کافران در برابر هدايتگري قرآن است. اين مقاله در تفسير آيات يادشده است. شيوه‌ی تفسير مبتني بر معناشناسي مفردات و جملات آيات، تأمل در ظاهر و سياق آنها، بهره‌گيري از قراين لفظي و عقلي و تکيه بر زبان قرآن، لحن آيات، اصطلاحات و تعاليم قرآني است، و حاصل تفسير عبارت است از: آيه‌ی اول: نظريه‌هاي مختلفي در معناي حروف مقطعه و امکان درک آنها مطرح است که هيچ کدام بر ديگري رجحان ندارد؛ آيه‌ی دوم: «ذلک» اشاره به دور و براي تعظيم امر قرآن، و «الکتاب» به معناي مکتوب شأني، يعني نوشتني، و منظور از آن قرآن است. «لاريب فيه» يعني قرآن في حد ذاته نقصي ندارد که باعث شک در آن شود. منظور از تقوا در «هدي للمتقين»، تقواي فطري است که شرط هدايت‌يابي به وسيله‌ی قرآن مي‌باشد. صفات ديگر (ايمان به غيب، اقامه‌ی نماز، انفاق و…) از تقواي فطري نشئت گرفته و در شرايط مساعد فعليت مي‌يابند، و همين سر التفات از وصف مفرد «متقين» به جملات وصفيه در آيات بعدي است؛ آيه‌ی سوم: منظور از غيب، خداوند است، و ايمان به خدا امري فطري است. فعل «رزقنا»، اشاره به رفع احتياج دارد. انفاق منشأ رستگاري و رهايي انسان از تعلقات مادي و بخل است؛ آيه‌ی چهارم: تأکيد بر ويژگي يقين به آخرت از آن جهت است که يقين به امور اخروي، انگيزه‌ی جدي عمل به کارهاي خير و پرهيز از کارهاي بد را در انسان ايجاد مي‌کند؛ آيه‌ی پنجم: مقصود از هدايت، هدايت فعلي و ايصال به مطلوب است، نه راهنمايي؛ آيه‌ی ششم: منظور از کفار، سران قريش است؛ آيه‌ی هفتم: مراد از مهر زدن بر قلب‌ها اين است که کفار راه‌هاي هدايت، يعني قوه‌ی عقل (قلب) و شنيدن دعوت انبيا (سمع) و عبرت گرفتن (بصر) را بر خود بسته‌اند و منظور از اين سه، قواي باطني است، انتساب «مهر زدن بر دل‌ها» به خدا مستلزم جبر نيست؛ چون کفار از روي اختيار، زمينه‌ی هدايت‌پذيري خويش را از بين برده‌اند و در عين حال، تأثير حقيقي و استقلالي در هستي از آنِ خداست. UR - https://qoranshenakht.nashriyat.ir/node/12 L1 - ER -