TY - JOUR ID - 248 TI - قرآن و غایت‌گرایی اخلاقی JO - مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) JA - 6 LA - fa SN - 2008-1987 AU - Syed Ali Akbar, AD - استادیار - گروه تفسیر پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی Y1 - 2021 PY - 2021 VL - 13 IS - 1 SP - 39EP - 58خودگرایی ,دیگرگرایی ,وظیفه‌گرایی ,فلاح ,غایت‌گرایی در قرآن ,فوز ,نظریه هنجاری اسلام ,نظریه هنجاری ,فضیلت‌گرایی ,‌غایت‌گرایی ,DO - AB - پژوهش حاضر در پی پاسخ به این پرسش است که قرآن کریم چگونه مخاطبان خود را به رعایت الزامات اخلاقی فراخوانده و نظریه هنجاری خود را بر چه پایه ای قرار داده است؟ نویسنده به روش کیفی، با توصیف و تحلیل مفاهیم اخلاقی قرآن به نتایج زیر دست یافته است. قرآن کریم برای ترغیب مخاطبان به زندگی اخلاقی، بر نتایج فعل اخلاقی تأکید کرده است؛ نتایج یادشده در قالب واژگانی مانند سعادت، فوز، فلاح، نجات، لذت، امنیت، بشارت، آرامش، رنج، تشویش، انذار، و شرح و بسط زندگی بهشتیان و دوزخیان، آموزه های قرآنی پرشماری را به خود اختصاص داده است که بازگوکننده‌ی سازگاری فی الجمله اخلاق قرآنی با نظریه‎های غایت گراست. غایت گرایی با انسان شناسی قرآنی و اسلوب های تربیت اخلاقی قرآن سازگار است. غایت گرا بودن نظام اخلاقی قرآن، به مفهوم انکار ارزشِ فضیلت و مسئولیت اخلاقی نیست؛ در شماری از آیات، قرآن رفتارهایی را که با انگیزه انجام وظیفه اخلاقی انجام می گیرد یا منشأ آنها فضیلت انسانی است، می ستاید. قرآن مخاطبان خود را به فضیلت محوری و تکلیف مداری تشویق می کند و آن را دو راهبرد مؤثر در تربیت اخلاقی می داند؛ اما عام‎ترین پاسخ قرآن، برای توجیه همه الزامات اخلاقی، غایت فعل اخلاقی است؛ نه فضیلت انسانی و نه وظیفه اخلاقی.  UR - https://qoranshenakht.nashriyat.ir/node/248 L1 - https://qoranshenakht.nashriyat.ir/sites/qoranshenakht.nashriyat.ir/files/article-files/3_20.pdf ER -