قرآن شناخت

اسدالله جمشیدی/ استادیار مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی ره

محمود رجبی/ استاد مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی ره rajabi@iki.ac.ir

دریافت: 14/7/1394 ـ پذیرش: 7/1/1395

چکیده

در «روایات عرض» قرآن معیار اعتبارسنجی حدیث معرفی شده است. از جمله پرسش های مطرح دربارة این روایات این است که آیا اعتبار حدیث، در گرو موافقت آن با قرآن است یا عدم مخالفت کافی است؟ پاسخ هایی به این پرسش داده شده که در متن مقاله به برخی از آنها اشاره می شود. پاسخ مقالة حاضر این است که اگر حدیث با قراین غیر محتوایی تأیید شود، عدم مخالفت کافی است؛ ولی اگر بخواهیم اعتبار حدیث را با استناد به قراین محتوایی ثابت کنیم، تنها موافقت تام حدیث با قرآن یا دیگر ادلة قطعی کارساز است و در این صورت هر میزان از مخالفت، نافی اعتبار حدیث است. به باور نگارنده، روایات عرض بیانگر معیارهای اعتبار حدیث بر اساس ارزیابی محتوایی اند و از قراین غیر محتوایی بیگانه اند. این برداشت به دلیل حفظ ظاهر روایات عرض و بی نیازی آن از ارتکاب خلاف ظاهر، بر دیگر تبیین ها برتری دارد.

کلیدواژه ها:  موافقت با قرآن، عدم مخالفت با قرآن، روایات عرض، عرضة حدیث بر قرآن، رابطة قرآن و حدیث.