سال دهم، شماره اول، پیاپی 18، بهار و تابستان 1396

مجید شمس کلاهی/ استادیار مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی ره                 shams124000@yahoo.com   

دریافت: 4/10/1395 ـ پذیرش: 27/3/1396

چکیده

قرآن کریم در شمار چشمگیری از آیات، آدمیان را به «تذکر» فرامی خواند و باریابی به آن درجه را ویژة «أولُوا الْأَلْباب؛ صاحبان خرد ناب» می شمارد. اهتمام فراوان قرآن کریم به امر «تذکر»، آدمی را بر آن  می دارد که معنا و حقیقت «تذکر» را در عرف قرآن کریم بشناسد و آن  را در وجود خویش، تحقق و استمرار بخشد. عمدة معانی ارائه شده برای «تذکر» در آثار تفسیری عبارت اند از:  «پندپذیری» (اتعاظ)، «اندیشیدن» و «به  یاد آوردن». این نوشتار، با تحلیل مناشی ظهور «تذکر» در معنای «تفکر»، رجحان این معنا بر دیگر معانی ارائه شده را آشکار می سازد و نهایتاً این دیدگاه را به اثبات می رساند که «تذکر» در آیاتی که سخن از «تذکر» در نشئة دنیوی است، به   معنای «تفکر یادآورنده» است.

کلیدواژه ها: تذکر، تفکر، اتعاظ، رابطة تذکر و تفکر.