سال دهم، شماره دوم، پیاپی 19، پاییز و زمستان 1396 سیدمحمد حاجتی شورکی/ کارشناسی ارشد دین شناسی مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی ره                                   Hajati65@chmail.ir حسین نقوی/ استادیار گروه ادیان مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی ره دریافت: 25/01/1395 ـ پذیرش: 09/06/1395 چکیده واژه های روح، نفس، قلب، فؤاد و صدر در قرآن به ساحت دوم انسان اشاره دارند. نوشتار حاضر به روش توصیفی ـ تحلیلی، به بررسی چندگانه یا یکی بودن مشارٌالیه آنها می پردازد و با بررسی نظرات مفسران به ویژه علامه طباطبایی، آیت الله مصباح یزدی و آیت الله جوادی آملی، معیاری نو برای تمییز مشارٌالیه آنها ارائه می دهد. حاصل اینکه امر مجرد، پیش از تعلق به بدن، روح و پس از آن نفس نامیده می شود. میان این دو و سه واژه قلب، فؤاد و صدر نیز تمایزی احساس می شود. این سه در کاربرد مطلق، همان معنای نفس یا روح را می رسانند؛ ولی قرین با اوصاف، به مرتبه ای از مراتب روح یا نفس انسانی اشاره دارند؛ یا اینکه روح و نفس همانند اسامی هستند که به تمام حقیقت انسان اشاره دارند، ولی قلب و فؤاد و صدر همانند اوصافی هستند که هرچند با نفس و روح متحدند، به تمام حقیقت انسان اشاره نمی کنند. کلیدواژ ه ها: ابعاد انسان، روح، نفس، قلب، فؤاد، صدر و وحدت قوای نفس.