سال يازدهم، شماره دوم، پياپي 21، پاييز و زمستان 1397
علي صياداني/ استاديار گروه زبان و ادبيات عربي دانشگاه شهيد مدني آذربايجان a.sayadani@azaruniv.ac.ir
ژيلا حسين‌زاده خانميري/ دانشجوي کارشناسي ارشد علوم قرآن و حديث دانشگاه شهيد مدني آذربايجان
دريافت: 18/04/1397 ـ پذيرش: 26/09/1397
چکيده
توجه به ارتباط معنايي واژگان با يکديگر، تأثير بسياري در دقت و صحت ترجمه دارد؛ ولي غالب ترجمهها به دليل بي‌توجهي به اين نکته، معادل‌هاي نادرستي براي اساطيرالاولين و امي ارائه کرده‌اند. اساطيرالاولين خواندن کلام الهي از سوي مشرکان، در نُه آية شريفه نکوهش شده است. از سوي ديگر، بي‌سواد بودن پيامبر اسلام صلي الله عليه و آله وسلم به‌عنوان آورندة کلام الهي نيز آماج نقدهاي مستشرقان قرار گرفته است. با وجود پژوهش‌هاي بسياري که دربارة اين دو واژه به‌طور مستقل صورت گرفته، آنچه از ديد صاحب‌نظران اين عرصه پنهان مانده، ارتباط معنايي و هدفمند اين واژگان با همديگر است. بررسي هم‌زمان اين دو واژه، ازآن‌رو ضرورت دارد که دقيقاً در راستاي پاسخ به شبهة اقتباس قرآن از عهدين است. در همين راستا در پژوهش حاضر با روش توصيفي‌ـ تحليلي، ابتدا معاني مختلف هر يک از دو واژه در آراي لغويان، مترجمان و مفسران مطرح شده؛ سپس ضمن نقد آراي نادرست، معناي درست واژه در خودِ قرآن واکاوي و ارتباط معنايي آنها در قرآن بررسي گرديد. در نهايت، چند مورد از ترجمه‌هاي فارسي قرآن کريم، از نظر دقت در نحوة گزينش معادل‌هاي معنايي و همچنين ميزان انعکاس ارتباط معنايي دو واژة يادشده در ترجمه، ارزيابي شدند. در خلال پژوهش روشن شد که بيشتر ترجمهها، هم در معادل‌يابي دقيق و هم در انعکاس ارتباط معنايي اين دو واژه، توفيق چنداني نداشته‌اند.
کليدواژه‌ها: اساطيرالاولين، امّي، امانيّ، کتاب، ترجمه‌هاي فارسي قرآن.