ازآنجاکه متنیتِ یک متن، وابسته به انسجام معنایی و وجود رابطة منطقی میان جمله های آن است، پژوهش پیش رو در پی انسجام سنجی آیة 104 سورة آل عمران با آیات در سیاق آن برآمده است. این آیه یکی از آیات اجتماعی چالش برانگیز قرآن است که مفسران و فقیهان در برداشت از آن، دیدگاه های گوناگونی ارائه داده اند؛ روی هم رفته می توان آرای ایشان در تبیین دلالت این آیة شریفه را در سه دستة کلی جای داد: 1. وجوب انحصاری امر به معروف و نهی از منکر بر گروهی معین؛  2. وجوب انحصاری بر گروهی نامعین؛ 3. وجوب همگانی بر افراد جامعه. این جستار نشان می دهد که برداشت اول و دوم (دیدگاه مشهور)، افزون بر برخی کاستی‎ها، در تبیین انسجام معنایی این آیه نیز دچار سستی است؛ از سویی بر برداشت سوم (دیدگاه غیرمشهور) هم انتقاد هایی وارد است؛ ولی این نوشتار به شیوة توصیفی ـ تحلیلی با فرایندشناسی ساختار زبانی «تجرید» و واکاوی مفهوم «امت»، نشان می دهد که می توان به چالش های آن پاسخ‎های متقنی داد و تفسیری منسجم از متن نمایان کرد. در مجموع به دست می آید که بر پایة اینکه مصداق کلان معروف، «حفظ اتحاد جامعة اسلامی» و مهم ترین مصداق منکر، «تضعیف نظام اسلامی است»، این آیه ـ که خطاب به اهل ایمان در برابر فتنه گر ی های تفرقه افکنان است ـ  هماهنگی کاملی با دستور «اعتصام همگانی به ریسمان الهی» (آل عمران:103) دارد. این آیه با مبالغه تجریدیه، از همة مؤمنان می خواهد که با نهایت اتحاد، از وحدت جامعه اسلامی خویش در برابر اختلاف افکنی های دشمنان پاسداری کنند.