, Volume 9, Issue 1, No 16, Year 2025 , Pages 81-102

    Diversity and Categorization of Quranic Sciences

    Writers:
    Ali owsat Bagheri / Assistant professor at IKI / bagheri@qabas.net
    Abstract: 
    Every discipline covers varied topics. Quranic sciences have a wide variety because of the diversity of the topic areas of the Quran. Can the topics of the discipline of Quranic sciences be classified or do they belong to no particular category and can never be classified? In order to answer this question, the present paper, using a descriptive-analytical method, considers the diversity of the topics, of Quranic sciences in the ancient books on Quranic sciences, investigates the classifications proposed by the scholars of the Quranic sciences in its broad sense and finally introduces new systems of classification to overcome the deficiencies in previous systems of classification. The topics discussed in the sciences of the Qur'an fall into the following categories 1. preliminary discussions 2. discussions about the nature, characteristics of the Quran, 3. history of the Quran 4. discussions about the words of the Quran 5. discussion about understanding and interpretation of the Quran and 6. discussion about translation of the Quran
    چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
    Title :تنویع و تقسیم مباحث علوم قرآن
    Abstract: 
    هر دانشی دربردارنده‌ی مباحث متنوعی است و این تنوع در علوم قرآن به سبب تنوع ابعاد موضوع آن یعنی قرآن، گسترده تر است. آیا مباحث دانش علوم قرآن در دسته هایی مترتب بر هم قابل دسته بندی اند یا آنکه هیچ ترتیب خاصی بین آنها وجود ندارد و هیچ دسته بندی ای برای آنها متصور نیست؟ برای پاسخ به این پرسش،  به روش توصیفی ـ تحلیلی، تنویع مباحث علوم قرآن در کتاب های قدیمی علوم قرآن مورد توجه قرار گرفته، دسته بندی هایی که محققان برای علوم قرآن به معنای عام و دانش علوم قرآن پیشنهاد کرده اند بررسی شده و در نهایت برای رفع نواقص دسته بندی های پیشنهادی، دسته بندی جدیدی ارائه شده است. مباحث مطرح در علوم قرآن در دسته های ذیل قرار می گیرند:1. مباحث مقدماتی، 2. مباحث مربوط به شناخت ماهیت، ویژگی ها و اوصاف قرآن، 3. تاریخ قرآن، 4. مباحث مربوط به الفاظ قرآن، 5. مباحث مربوط به فهم و تفسیر قرآن، و 6. مباحث مربوط به ترجمه‌ی قرآن.
    References: 
    • ابن‌جوزي، ابوالفرج عبدالرحمن، بي‌تا، فنون الافنان فى عيون علوم القرآن، تحقيق: حسين ضياء‌الدين عتر، بيروت، دار البشائر.
    • ابن‌سلام، ابوعبيد قاسم، 1415ق، فضائل القرآن، دمشق، دار ابن‌كثير.
    • استادي، رضا، 1371، چهل مقاله، قم، کتابخانه عمومي آيت‌الله العظمي مرعشي نجفي.
    • ـــــ ، 1383، آشنايي با تفاسير به ضميمه مسئله عدم تحريف قرآن و چند بحث قرآني، چاپ سوم، تهران، قدس.
    • ايزدپناه، عباس، 1379، «مباني روش‌شناسي علوم قرآني»، صحيفة مبين، ش 22، ص43و44.
    • بَلقيني، جلال‌الدين عبدالرحمن بن عمر، بي‌تا، مواقع العلوم في مواقع النجوم، تحقيق: انور محمود المُرسي خطّاب، طنطا، دار الصحابة للتراث.
    • پاکتچي، احمد، 1391، نقد متن، تنظيم و ويرايش: صالح زارعي، تهران، دانشگاه امام صادق.
    • حكيم، سيدمحمدباقر، 1417ق، علوم القرآن، چ سوم، قم، مجمع الفكر الاسلامى.
    • زرقانى، محمد عبدالعظيم، 1417ق، مناهل العرفان فى علوم القرآن، بيروت، المكتبة العصرية.
    • زركشى، بدرالدين محمدبن عبدالله، 1415ق، البرهان فى علوم القرآن، تحقيق: يوسف عبدالرحمن مرعشلي، جمال حمدي ذهبي و ابراهيم عبدالله کردي، چ دوم، بيروت،‌ دار المعرفة.
    • سيوطى، جلال‌الدين، 1363،‌ الاتقان فى علوم القرآن، تحقيق: محمد ابوالفضل ابراهيم، چ دوم، قم، بيدار.
    • ـــــ ، 1421ق، التحبير في تفسير القرآن، بيروت، دار الفکر.
    • صالحى كرمانى، محمدرضا، 1369، درآمدى بر علوم قرآنى، تهران، جهاد دانشگاهى.
    • صبحى صالح، 1990م، مباحث فى علوم القرآن، چ هيجدهم، بيروت، دار العلم للملايين.
    • صدر، سيدحسن، 1331ق، الشيعة و فنون الاسلام، صيدا، مطبعة العرفان.
    • ـــــ ، بي‌تا، تأسيس الشيعة لعلوم الاسلام، تهران، اعلمي.
    • طباطبايي، سيدمحمدحسين، 1361، قرآن در اسلام، قم، دفتر انتشارات اسلامي.
    • عتر، نورالدين، 1416ق، علوم القرآن الكريم، چ ششم، دمشق، مكتبة الصباح.
    • فتح‌الهي، ابراهيم، 1389، متدولوژي علوم قرآني، چ دوم، تهران، دانشگاه امام صادق.
    • كاظمى، محمدعلى، 1414ق، فوائد الأصول (تقريرات خارج اصول مرحوم نائينى)، قم، جامعه مدرسين.
    • مجلسي، محمدباقر، 1403ق، بحار الانوار، چ سوم، بيروت،‌ دار الاحياء للتراث العربي.
    • مصباح، محمدتقى، 1389، مشکات، ج 6-1/3 (آموزش فلسفه، ج 1)، قم،‌ مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني.
    • معرفت،‌ محمدهادي، 1378،‌ علوم قرآني،‌ قم، مؤسسه انتشاراتي التمهيد.
    • موسوي بجنوردي، محمد (به کوشش)، 1383، دائرة‌‌المعارف بزرگ اسلامي، تهران، مرکز دائرة‌المعارف بزرگ اسلامي.
    • موسوي دارابي، سيدعلي، 1380، نصوص في علوم القرآن، مشهد،‌ جمع البحوث الاسلامية.
    • مهدوي‌ راد، محمدعلي، 1379، سير نگارش‌هاي علوم قرآني، تهران، نمايشگاه بين‌المللي قرآن كريم.
    • نجاشي، احمدبن علي، 1418ق، رجال النجاشي، تحقيق: سيدموسي شبيري زنجاني، چ ششم، قم، مؤسسة النشر الاسلامي.
    • نصيري، علي، 1385، «فلسفه علوم قرآني»، قبسات، ش 40-39، ص244و225.
    • نوري، حسين، بي‌تا، خاتمه مستدرک الوسائل، قم، مؤسسه آل‌البيت، دار احياء التراث.
    Cite this article: RIS Mendeley BibTeX APA MLA HARVARD VANCOUVER

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Bagheri, Ali owsat.(2025) Diversity and Categorization of Quranic Sciences. , 9(1), 81-102

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Ali owsat Bagheri."Diversity and Categorization of Quranic Sciences". , 9, 1, 2025, 81-102

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Bagheri, A.(2025) 'Diversity and Categorization of Quranic Sciences', , 9(1), pp. 81-102

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Bagheri, A. Diversity and Categorization of Quranic Sciences. , 2025; 9(1): 81-102