, Volume 4, Issue 1, No 7, Year 2025 , Pages 105-126

    Sociological Explanation of Some Social Universal Laws of the Quran

    Writers:
    Mahmoud Rajabi / Professor, IKI / rajabi@iki.ac.ir
    Abstract: 
    Social universal laws are among the significant and relevant issues both in theory and practice in the Muslim society. We may benefit from them towards better understanding of communities and directing the ideal society. These laws which are indicative of divine roles in social life are classified into different categories in terms of their domain, framework and contents. Social universal laws can be studied in different approaches such as theological, exegetical, psychological, and sociological ones. The present article takes a cursory look at some social universal laws with a sociological approach. Extinction of societies rejecting prophets after communication of their messages, presenting miracles, and providing environmental conditions towards turning to God is one of these universal laws. Another universal law being studied here is social dispute and its role in the extinction of social authority due to the disintegration of social consensus and gradual loss of common values. The role of vital requirements in social distribution of duties, the significant relation between crime and failure to accept the realities including the teachings of prophets, and the emergence of heterodox sects due to the greed of religious scholars are two other universal laws.
    چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
    Title :تبیین جامعه‌شناختی برخی از سنت‌های اجتماعی قرآن
    Abstract: 
    سنت های اجتماعی از جمله موضوعات مهم و نقش آفرین در عرصه‌ی اندیشه و عمل در جامعه‌ی اسلامی است که می توان در شناخت بهتر جوامع و مهندسی جامعه‌ی مطلوب از آن بهره گرفت. این سنت ها که بیانگر رویه های خداوند در زندگی اجتماعی است، به لحاظ قلمرو و قالب و محتوا اقسامی دارد. سنت های اجتماعی را می توان با رویکردهای مختلفی مانند کلامی، تفسیری، روان شناختی و جامعه شناختی بررسی کرد. این مقاله نگاهی گذرا به برخی از سنت های اجتماعی با رویکرد جامعه شناختی دارد. نابودشدن جوامع تکذیب کننده‌ی پیامبر پس از رساندن پیام، ارائه‌ی معجزات و فراهم آمدن زمینه های محیطی برای توجه به خدا یکی از این سنت ها است. کشمکش اجتماعی و نقش آن در از بین رفتن اقتدار اجتماعی به علت از بین رفتن وفاق اجتماعی و بی اعتباری ارزش های مشترک، سنت دیگری است که بررسی می شود. نقش الزام های حیاتی در تقسیم کار اجتماعی و رابطه‌ی مثبتِ معنادار میان جرم و بزهکاری یا نپذیرفتن حقایق و از جمله آموزه های انبیا، و نیز پیدایش فرقه های انحرافی بر اثر فزون طلبی عالمان دینی، دو سنت دیگر است.
    References: 
    • ابن‌فارس، احمد، ترتيب مقاييس اللغة، قم، مركز دراسات الحوزة و الجامعة، 1378.
    • بيرو آلن، فرهنگ علوم اجتماعي، ترجمه: باقر سارواني، تهران، كيهان، 1366.
    • پاشايي، ع، فرهنگ انديشه نو، تهران، مازيار، 1369.
    • حر عاملي، تفصيل وسائل الشيعة، چ دوم، قم، مؤسسة آل‌البيت لاحياء التراث، 1414ق.
    • دهخدا، علي‌اكبر، لغت‌نامه دهخدا، تهران، دانشگاه تهران، 1373.
    • رشيدرضا، محمد، المنار في تفسير القرآن، چ 7، بيروت، دار المعرفة، بي‌تا.
    • روسك جوزف و وران رولند، مقدمه‌اي به جامعه‌شناسي، ترجمه: بهروز نبوي، احمد كريمي، تهران، كتابخانه فرزين، 1353.
    • زمخشري، محمود، اساس البلاغة، بي‌نا، بي‌جا، بي‌تا.
    • صدر، سيدمحمدباقر، مقدمات في التفسير الموضوعي، بيروت، دار التوجيه الاسلامي، 1400ق.
    • ـــــ ، المدرسة القرآنيه، قم، مركز الابحاث و الدراسات التخصصيه للشهيد الصدر، 1421.
    • صدوق، محمدبن علي، ثواب الاعمال، چ دوم، قم، منشورات رضي، 1368.
    • فراهيدي، خليل‌بن احمد، كتاب العين، بيروت، دار احياء التراث العربي، 1426ق.
    • مجلسي، محمدباقر، بحار الانوار، ج 71، تهران، المكتبة الاسلامية، 1362.
    • مصباح، محمدتقي، جامعه و تاريخ از ديدگاه قرآن، تهران، سازمان تبليغات اسلامي، 1379.
    • ـــــ، معارف قرآن 3 ـ 1، قم، مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني، 1380.
    • مهري عراقي، محمود و ديگران، مباني جامعه‌شناسي، تهران، سمت، 1373.
    Cite this article: RIS Mendeley BibTeX APA MLA HARVARD VANCOUVER

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Rajabi, Mahmoud.(2025) Sociological Explanation of Some Social Universal Laws of the Quran. , 4(1), 105-126

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Mahmoud Rajabi."Sociological Explanation of Some Social Universal Laws of the Quran". , 4, 1, 2025, 105-126

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Rajabi, M.(2025) 'Sociological Explanation of Some Social Universal Laws of the Quran', , 4(1), pp. 105-126

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Rajabi, M. Sociological Explanation of Some Social Universal Laws of the Quran. , 2025; 4(1): 105-126