قرآن شناخت

این مقاله با روش توصیفی ـ تحلیلی به بررسی نقش اثباتی و سلبی گرایش های متعالی در رفتارهای اجتماعی انسان از منظر قرآن می پردازد. هدف پژوهش نشان دادن تأثیر این گرایش ها بر رفتارهای اجتماعی آدمی از حیث ایجاد، تقویت، جهت دهی یا ترک و تضعیف آنهاست. یافته های پژوهش حاکی است که از نظر قرآن، گرایش به خدا و کسب رضای الهی و محبت به خدا در دو رفتار ایثار و انفاق، اثر اثباتی از نوع صدور، تقویت یا جهت دهی دارد. همچنین گرایش به خدا و کسب محبت و رحمت الهی و نیز کمال طلبی، در فعل جهاد به نحو صدور و تقویت رفتار اثرگذارند. به علاوه، گرایش به خدا و محبت الهی در تربیت و اصلاح خانواده، نقش اثباتی از نوع جهت دهی، و در تعالی جامعه نقش اثباتی از نوع صدوری دارد؛ اما همین گرایش در مهار و مدیریت رفتار جنسی، و نیز عدالت طلبی در پرهیز از قضاوت های سطحی، تأثیر سلبی از نوع ترک دارد. نقش کمال طلبی در منت گذاری در انفاق سلبی است. همچنین عزت طلبی و گرایش به خدا، در دوستی با دشمنان خدا نقش سلبی از نوع ترک رفتار دارند.