، سال شانزدهم، شماره اول، پیاپی 30، بهار و تابستان 1402، صفحات 23-38

    تحلیل زیبا‌شناختی هندسی سوره‌ی « فجر» و نقش آن در تفسیر

    نوع مقاله: 
    پژوهشی
    نویسندگان:
    ✍️ کمال کشاورزی / استادیار گروه ادبیات عربی، مجتمع آموزش عالی زبان، ادبیات و فرهنگ شناسی، جامعةالمصطفی العالمیه / ahmadrezakeshavarziy@gmail.com
    محمد علی مجد فقیهی / استادیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه معارف اسلامی قم، ایران / mmfaghihi42@gmail.com
    محمد عشایری منفرد / استادیار گروه مترجمی جامعة المصطفی العالمیه / m.ashaery@gmail.com
    سیدمحمود طیب حسینی / استاد گروه قرآن پژوهی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه قم، ایران / tayyebhoseini@rihu.ac.ir
    چکیده: 
    مفروض آن است که مجموعه آیات هر سوره، هدفی مشخص و در عین حال قابل تشخیص را دنبال می کند. این نکته نیز غیرقابل انکار است که بسیاری از آیات یک سوره ارتباطی روشن و قابل درک با آیات مجاور خود دارند؛ اما با وجود این، انسجام برخی از آیات به راحتی قابل درک نیست و در نگاه اول، گسسته به نظر می رسد. حال این سؤال مطرح می شود که بین آیات یک سوره چه نسبتی برقرار است؟ فرضیه تحقیق حاضر آن است که بین آیات گسسته نمای قرآن، ارتباط دیر یاب، اما جذابی وجود دارد که توجه به آن ازیک سو موجب ادراک زیبایی سوره و از سوی دیگر، صورت بندی محتوای سوره در قالب یک چندضلعی منسجم و هدفمند شکل می دهد. این تحقیق در قالب بررسی زیبایی های هندسی بین چهار بخش سوره‌ی «فجر» و شناخت زیبایی های داخلی هریک از بخش ها در چارچوب علوم ادبی، به ویژه علم بلاغت و با روش تحلیلی درصدد بازخوانی سوره‌ی «فجر» و اثبات زیبایی شناسی هندسی آن است.
    Article data in English (انگلیسی)
    Title: 
    The Geometrical Aesthetic Analysis of Surah "Fajr" and its Role in Interpretation
    Abstract: 
    It is assumed that the verses of each surah follow a specific and discernible goal. It is undeniable that many verses of a surah have a clear and comprehensible connection with the adjacent verses. Despite this connection, the coherence of some verses is not easy to distinguish, and at first glance, it seems the verses are incoherent. Now, this issue raises the question of the relationship between the verses of a surah. The hypothesis of the present research is that the connection between the so-called incoherent verses of the Qur’an is difficult to grasp but attractive. Taking this issue into consideration, on the one hand, leads to the perception of the beauty of the surah, and on the other hand, like a polygon, forms the content of the Surah coherently and purposefully. This research deals with examining the beautiful geometrical connections among the four parts of Surah "Fajr" and discovering the internal literary beauty of each part, especially in terms of rhetoric. Using the analytical method, it tries to review Surah "Fajr" and prove its geometrical aesthetics
    References: 
    References: 
    • ابن‌سينا، حسين‌بن عبدالله، 1364، النجاة من الغرق في بحر الضلالات، تهران، دانشگاه تهران.
    • ابن‌طباطبا، محمدبن احمد، 2005م، عيار الشعر، دمشق، اتحاد الکتاب العرب.
    • ابن‌عاشور، محمدطاهر، 1420ق، تفسير التحرير و التنوير المعروف بتفسير ابن‌عاشور، بيروت، مؤسسة التاريخ العربي.
    • ابن‌هشام، عبدالله‌بن يوسف، 1406ق، مغني اللبيب عن کتب الاعاريب، قم، سيدالشهداء.
    • ابوالسعود، محمدبن محمد، 1383ق، ارشاد العقل السليم الي مزايا القرآن الکريم، بيروت، دار احياء التراث العربي.
    • اشرفي، اميررضا، 1387، «پيوستگي آيات قرآن و نقش آن در تفسير از منظر علامه طباطبائي»، قرآن شناخت، سال اول، ش 2، ص 26ـ58.
    • بستاني، محمود، 1398، لتفسير البنايي للقرآن الکريم، چ دوم، مشهد، آستان قدس رضوي.
    • بقاعي، ابراهيم‌بن عمر، 1427ق، نظم الدرر في تناسب الايات و السور، چ سوم، بيروت، دار الکتب العلميه.
    • ثعالبي، عبدالرحمان‌بن محمد، 1418ق، الجواهر الحسان في تفسير القرآن، بيروت، دار احياء التراث العربي.
    • جعفري، محمدتقي، 1390، زيبايي و هنر از ديدگاه اسلام، چ هفتم، تهران، مؤسسة تدوين و نشر استاد علامه جعفري.
    • خامه‌گر، محمد، 1386، ساختار هندسي سوره‌هاي قرآن، تهران، اميرکبير.
    • زمخشري، محمودبن عمر، 1407ق، الکشاف عن حقائق غوامض التنزيل و عيون الاقاويل في وجوه التاويل، چ سوم، بيروت، دار الکتاب العربي.
    • سامرايي، فاضل صالح، 1436ق، بلاغة الکلمة في التعبير القرآني، بيروت، دار ابن‌کثير.
    • سعدى، عبدالرحمن، 1408ق، تيسير الكريم الرحمن في تفيسر كلام المنان، چ دوم، بيروت، مكتبة النهضة العربيه.
    • سلطان على‏شاه، سلطان محمدبن حيدر، 1408ق، بيان السعادة في مقامات العبادة، بيروت، مؤسسة الاعلمي للمطبوعات.
    • سيد قطب، 1359، آفرينش هنري در قرآن، ترجمة محمدمهدي فولادوند، تهران، بنياد قرآن.
    • ـــــ ، 1425ق، في ظلال القرآن، چ سي و پنجم، بيروت، دار الشروق.
    • سيدي، سيدحسين، 1390، زيبايي‌شناسي آيات قرآن، قم، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامي.
    • طباطبائي، سيدمحمدحسين، 1390ق، الميزان في تفسير القرآن، چ دوم، بيروت، مؤسسة الاعلمي للمطبوعات.
    • طبرسي، فضل‌بن‌حسن، 1372، مجمع البيان في تفسير القرآن، چ سوم، تهران، ناصرخسرو.
    • فارابي، ابونصر، 1995م، آراء اهل المدينة الفاضله و مضاداتها، بيروت، مکتبة الهلال.
    • قائمي‌نيا، عليرضا، 1389، بيولوژي نص (نشانه‌شناسي و تفسير قرآن)، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامي.
    • گرجي، فهيمه، 1390، نقد و بررسي ساختار هندسي سوره‌ها با محوريت سوره محمد، پايان‌نامه كارشناسي ارشد، تهران، دانشگاه آزاد اسلامي واحد تهران مرکزي.
    • معرفت، محمد‌هادي، 1389، التمهيد في علوم القرآن، ط. الثالثه، قم، مؤسسة التمهيد.
    • معين، محمد، 1386، فرهنگ فارسي معين، چ سوم، تهران، زرين.
    • مغنيه، محمدجواد، 1425ق، التفسير المبين، چ سوم، قم، دار الکتاب الاسلامي.
    • مکارم شيرازي ناصر و همکاران، 1371، تفسير نمونه، چ دهم، تهران، دار الکتب الاسلاميه.
    • ناصري صيادي رفاعي، مطلوب احمد، 2000م، معجم مصطلحات البلاغيه و تطورها، بيروت، مکتبة لبنان ناشرون.
    شیوه ارجاع به این مقاله: RIS Mendeley BibTeX APA MLA HARVARD VANCOUVER

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    کشاورزی، کمال، مجد فقیهی، محمد علی، عشایری منفرد، محمد، طیب حسینی، سیدمحمود.(1402) تحلیل زیبا‌شناختی هندسی سوره‌ی « فجر» و نقش آن در تفسیر. ، 16(1)، 23-38

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    کمال کشاورزی؛ محمد علی مجد فقیهی؛ محمد عشایری منفرد؛ سیدمحمود طیب حسینی."تحلیل زیبا‌شناختی هندسی سوره‌ی « فجر» و نقش آن در تفسیر". ، 16، 1، 1402، 23-38

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    کشاورزی، کمال، مجد فقیهی، محمد علی، عشایری منفرد، محمد، طیب حسینی، سیدمحمود.(1402) 'تحلیل زیبا‌شناختی هندسی سوره‌ی « فجر» و نقش آن در تفسیر'، ، 16(1), pp. 23-38

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    کشاورزی، کمال، مجد فقیهی، محمد علی، عشایری منفرد، محمد، طیب حسینی، سیدمحمود. تحلیل زیبا‌شناختی هندسی سوره‌ی « فجر» و نقش آن در تفسیر. ، 16, 1402؛ 16(1): 23-38