چکیده
«تأثیر رفتار پسین انسان بر سرشت پیشین وی» مسأله¬ای مهم در انسان¬شناسی است که در پژوهش¬های روایی مورد توجه قرار گرفته، اما در پژوهش¬های قرآنی، اثر جامعی در مورد آن، در دسترس نیست. هدف پژوهش حاضر این است که به روش تفسیر موضوعی، دیدگاه قرآن را در مورد مسأله یادشده مورد بررسی قرار دهد. بر اساس این پژوهش، ظاهر آیات این است که رفتار پسین، نسبت به ایجاد اصل مؤلفه¬های سرشت، تأثیری نداشته، خداوند متعال صرف¬نظر از اختلاف رفتار پسین انسانها، اصل مؤلفه¬های سرشت ایشان را به صورت مشترک آفریده است. اما نسبت به فعلیت و قوه یا شدت و ضعف مؤلفه¬های سرشت؛ ظاهر آیات این است که خداوند، قبل از صدور رفتار، مؤلفه¬های سرشت را در برخی انسانها بالفعل یا قوی و در برخی دیگر، بالقوه یا ضعیف آفریده است. بر اساس تحلیل عقلی آیات، تصریح برخی روایات و ظهور برخی دیگر، علت این تفاوت، تفاوت رفتارهای پسین انسانهاست.