, Volume 9, Issue 1, No 16, Year 2025 , Pages 39-62
A Survey on the Shades of Meaning of Obedience in the Qur'anic Monotheistic System
Writers:
✍️ Gholam mohammad Shariati
/ PhD student of interpretation and Qur'an's sciences / ghshariatii@gmail.com

Masoumeh / MA student of interpretation and Qur'an's sciences
Abstract:
In modern semantics, lingual actions and the axiological identity of their elements are based on the semantic relationships which are noticed in making the shades of meaning. Obedience and its derivatives are among the important vocabulary in the holy Qur'an and the semantics of this word and its linguistic structures play a part in discovering the worldview of the holy Qur'an and its semantic system. The present research, first investigates the meaning of obedience and development of its meaning in the two periods of pre-revelation and revelation of the Qur'an by using an in-temp approach. Then, using a descriptive-analytical method and contemporary approach and analyzing the shades of meaning, the author expounds the relationship of this linguistic element of revelation at three levels: collocation, substitution and semantic mutuality with the other words related to the Qur'an in two massive realms: the ontological system and legislative system of the Holy Quran. In the worldview of the holy Qur'an, obedience is defined by the legislative system in the sphere of faith and submission theoretical of God only with the submission of all existing things in the universe by showing complete obedience to and constant fear of God. Generally speaking the shades of meaning of the substance of obedience in the aforementioned levels indicates an accurate system that circulates round the axis of monotheism in the universe from ontological aspect and legislative aspect, and man’s felicity in his individual and social life can last in light of adhering to the principle of obedience just as disobeying God’s commandment leads to man’s falling into disgraceful chastisement.
چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
Title :بررسی میدان معنایی اطاعت در نظام توحیدی قرآن
Abstract:
در معناشناسی نوین، کنش های زبانی و هویت ارزشی عناصر آن مبتنی بر روابط معنایی است که در ساخت میدان های معنایی ظهور می یابد. عنصر اطاعت و مشتقات آن از مهم ترین واژگان کانونی در قرآن کریم است و معناشناسی این واژه و ساختارهای زبانی آن سهم بزرگی در کشف جهان بینی قرآن کریم و نظام معنایی آن دارد. پژوهش پیش رو، نخست معنای اطاعت و تطور معنایی آن را در دو دورهی پیش از نزول و عصر نزول قرآن با رویکرد درزمانی بررسی می کند و سپس با روش توصیفی ـ تحلیلی و با رویکرد هم زمانی و تحلیل حوزه ای معنا، به واکاوی روابط این مادهی زبانی وحی در سه سطح هم نشینی، جانشینی و تقابل معنایی با دیگر واژه های مرتبط قرآنی، در دو حوزهی کلان نظام تشریعی و تکوینی قرآن کریم می پردازد. در جهان بینی قرآن کریم، اطاعت در نظام تشریعی در فضای ایمان و انقیاد نظری از خداوند تصویر شده است و هم سویی آن با اطاعت پذیری همه موجودات در نظام تکوین، در گرو انقیاد ماندگار و پروای پایدار از خداوند است. به طور کلی می توان گفت میدان معنایی مادهی اطاعت در سطوح پیش گفته، تداعی بخش نظام دقیقی است که بر محور توحید در جهان هستی در دو بُعد تکوینی و تشریعی جریان دارد و سعادت انسان در زندگی فردی و نظام اجتماعی در پرتو بهره مندی از عنصر اطاعت پایدار می ماند؛ چنان که سرکشی از فرمان خدا موجب سقوط انسان در عذاب خوارکننده خواهد بود.
References:
- شريف رضى، محمد بن حسين، 1414ق، نهج البلاغه (للصبحي صالح)، قم، هجرت.
- آرام، محمدرضا، 1390، «معناشناسي خشيت در قرآن»، علوم اسلامي، ش 21، ص48.
- آلوسي، سيدمحمود، 1415ق، روح المعاني في تفسير القرآن العظيم، بيروت، دار الکتب العلميه.
- ابنعاشور، بيتا، التحرير و التنوير، بيروت، مؤسسة التاريخ.
- ابنفارس، احمد، 1429ق، معجم مقاييس اللغه، بيروت، دار احياء التراث العربي.
- ابنمنظور، محمد بن مکرم، 1414ق، لسان العرب، چ سوم، بيروت، دار صادر.
- ابيسلمي، زهير بن، 1408ق، ديوان زهير بن ابي سلمي، بيروت، دار الکتب العلمية.
- ازهري، محمد بن احمد، 1421ق، تهذيب اللغة، بيروت، دار احياء التراث العربي.
- ايزوتسو، توشيهيکو، 1381، خدا و انسان در قرآن، ترجمة احمد آرام، تهران، سهامي انتشار.
- باقري اژيه، حسن، 1390، معناشناسي عصيان در قرآن، پاياننامه کارشناسي ارشد رشته تفسير و علوم قرآن، قم، مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني.
- بانکي پورفرد، اميرحسين، 1391، سرّ دلبران، چ چهارم، اصفهان، حديث راه عشق.
- تهانوى، محمدعلى، بيتا، كشاف اصطلاحات الفنون، بيروت، مكتبة لبنان ناشرون.
- جوادي آملي، عبدالله، 1387، تفسير تسنيم، قم، مرکز نشر اسراء.
- ـــــ ، 1389، ادب فناي مقربان، چ هفتم، قم، مرکز نشر اسراء.
- ذبياني، نابغه، 1996م، مقدمه ديوان نابغه ذبياني، بيروت، دار الفکر العربي.
- راغب اصفهاني، حسين بن محمد، 1412ق، المفردات في غريب القرآن، بيروت، دار العلم.
- سبحاني، جعفر، 1374، الايمان و الکفر في الکتاب و السنه، قم، مؤسسه امام صادق.
- طباطبايي، سيدمحمدحسين، 1417ق، الميزان في تفسير القرآن، قم، جامعه مدرسين.
- ـــــ ، بيتا، حاشية الكفاية، قم، بنياد علمي و فكري علامه طباطبايي.
- طبرسى، فضل بن حسن، 1372، مجمع البيان فى تفسير القرآن، تهران، ناصرخسرو.
- طبري، ابوجعفر محمد بن جرير، 1412ق، جامع البيان في تفسير القرآن، بيروت، دار المعرفه.
- عسكرى، حسن بن عبدالله، بيتا، الفروق في اللغة، بيروت، دار الافاق الجديدة.
- فخرالدين رازي، محمد بن عمر، 1420ق، مفاتيح الغيب، بيروت، دار احياء التراث العربي.
- فراهيدي، خليل بن احمد، 1410ق، کتاب العين، قم، هجرت.
- فيومي، احمد بن محمد، 1405ق، مصباح المنير في غريب شرح الکبير للرافعي، بيروت، دار الهجرة.
- لاينز، جان، 1391، درآمدي بر معناشناسي زبان، ترجمة کورش صفوي، تهران، علمي.
- مجلسي، محمدباقر، 1403ق، بحار الانوار، بيروت، دار احياء التراث العربي.
- مصباح يزدي، محمدتقي، 1379، راه راهنماشناسي، قم، مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني.
- ـــــ ، 1389، خداشناسي، قم، مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني.
- مكارم شيرازى، ناصر، 1374، تفسير نمونه، تهران، دار الكتب الإسلامية.
- Geeraerts, Dirk، Theories of Lexical Semantics، Oxford University Press, 2010.
- Izutsu، Toshihiko، God and Man in the Quran, Islamic book trust petaling Jaya Malayzia, 2008.
- Lyons، John، semantics، vol. 1، Cambridge University, 1996.
- Saeed، John-A، Semantics، second adition، U.k. Blackwell publishing, 2004.
Cite this article:
RIS
Mendeley
BibTeX
APA
MLA
HARVARD
VANCOUVER
Shariati, Gholam mohammad, , Masoumeh.(2025) A Survey on the Shades of Meaning of Obedience in the Qur'anic Monotheistic System. , 9(1), 39-62
Gholam mohammad Shariati; Masoumeh ."A Survey on the Shades of Meaning of Obedience in the Qur'anic Monotheistic System". , 9, 1, 2025, 39-62
Shariati, G, , M.(2025) 'A Survey on the Shades of Meaning of Obedience in the Qur'anic Monotheistic System', , 9(1), pp. 39-62