, Volume 1, Issue 1, No 1, Year 2025 , Pages 37-64

    Quranic Sciences: Nature, Whys and Wherefores, and Quality

    Writers:
    Ali owsat Bagheri / Faculty member, Department of Quranic Sciences and Interpretation, Imam Khomeini Education and Research Institute ,Qum.. / bagheri@iki.ac.ir
    Pages: 37-64
    Abstract: 
    The Present article deals with the concept, definition, domain, advantages, and position of "Quranic Sciences", as a prerequisite of the interpretation of the Quran. The outcome of the research is as follows: "Quranic Sciences" applies to two different meanings: a narrow one and a wide one. In its wide sense, it covers all sciences relevant whatsoever with the Quran. However, in its narrow sense, it only applies to the sciences or various types of knowledge derived from the Quran. In its technical sense, "Quranic Sciences" is a particular discipline the subject of which is the holy Quran and whatever concerns this divine book. Since new questions may arise as time passes by, it is not possible to determine a fixed domain for the subjects discussed in "Quranic Sciences". Zarkashi and Suyuti have confined the issues of "Quranic Sciences" to a limited number. However, some issues raised in the books "Al-Burhan" and "Al-Itiqan" can not be rightly included in Quranic Sciences in its conventional sense. On the other hand, failure to mention some issues in certain comprehensives works on Quranic Sciences or mentioning them under different headings does not imply that they are out of the domain of Quranic Sciences. Rather, whatever seen as one of the intrinsic accidents of the Quran may be included in the domain of Quranic Sciences. "Quranic Sciences" deals with such foundations of interpretation of the Quran as its divine origin and authenticity of its present text. Furthermore, knowing certain issues of this discipline is instrumental for the commentator in revealing the intents of Almighty God although it may be considered as the key to interpretation; there is a link between Quranic Sciences and certain disciplines as jurisprudence, principles of jurisprudence, and theology. This link may on some occasions be manifested in other disciplines benefiting from the outcome of researches in this discipline, on others in the latter benefiting from the former, and still on some others, there would be mutual benefits.
    Keywords: 
    definition of Quranic Sciences
    domain of Quranic Sciences
    advantages of Quranic Sciences
    necessity of Quranic Sciences
    Position of Quranic Sciences
    and interpretation
    چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
    Title :علوم قرآن؛ چیستی، چرایی و چگونگی
    Abstract: 
    در این مقاله مفهوم، تعریف، قلمرو، فواید و جایگاه علوم قرآن، به عنوان دانش پیش نیازِ تفسیر بررسی شده که حاصل آن بدین قرار است:علوم قرآن دارای دو مفهوم عام و خاص است. در مفهوم عام، تمام علومی را که به گونه ای با قرآن مرتبط اند، پوشش می دهد و در مفهوم خاص، تنها شامل علومی می شود که از قرآن استخراج می شوند. علوم قرآن در اصطلاح دانشی خاص است که موضوع آن قرآن می باشد و آنچه را که درباره‌ی این کتاب الهی مطرح است، بررسی می کند. برای مباحث دانش علوم قرآن نمی توان گستره‌ی ثابتی را تعیین کرد؛ زیرا در گذر زمان سؤال هایی نو درباره‌ی قرآن رخ می نماید، اگرچه زرکشی و سیوطی مباحث علوم قرآن را در انواع معینی محدود کرده اند، برخی مباحث مطرح شده در کتاب های «البرهان» و «الاتقان» ذیل عنوان علوم قرآنِ مصطلح نمی گنجد؛ کما اینکه عدم ذکر تعدادی از مباحث مربوط به قرآن در برخی کتاب های جامع علوم قرآنی، یا ذکر آنها ذیل عناوین دیگر، به معنای خروج آنها از قلمرو دانش علوم قرآن نیست، بلکه هر مسئله ای که از عوارض خاص قرآن باشد، داخل قلمرو این علم است. بخشی از مبانی تفسیر چون الهی بودن قرآن و اصالت متن موجود قرآن، در علوم قرآن بررسی و اثبات می شود، و برخی مباحث آن، مفسر قرآن را در نیل به مراد خداوند کمک می کند. با اینکه علوم قرآن کلید تفسیر است، با دانش های مختلف از جمله فقه، اصول و کلام ارتباط دارد، و گاه دانش های دیگر از نتایج به دست آمده در * عضو هیئت علمی گروه تفسیر و علوم قرآن مؤسسه‌ی آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره).  (ص38)  این دانش بهره مند شده، گاه علوم قرآن از نتایج تحقیقات آن دانش ها سود می برد و در مواردی نیز این استفاده متقابل است.
    Keywords: 
    : تعريف علوم قرآن، گسترة علوم قرآن، ضرورت علوم قرآن، فوايد علوم قرآن، جايگاه علوم قرآن، تفسير.
    References: 
    • - ابن الانباری، ابوالبرکات عبدالرحمن بن سعید، البیان فی غریب اعراب القرآن، قم، انتشارات الهجرة، 1403ق / 1362ش.
    • - ابن الجوزی، ابوالفرج عبدالرحمن، فنون الأفنان فی عیون علوم القرآن، بیروت، دارالبشائر.
    • -  ـــــــــــــــــــــــ ، ناسخ القرآن و منسوخه، دمشق، دارالثقافة العربیة، 1411 ق / 1990 م.
    • - أبوالفرج الندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، بیروت، دار النشر، دار المعرفة، 1398ق / 1978م.
    • -ابوشهبة، محمد بن محمد، المدخل لدراسة القرآن الکریم، قاهرة، مکتبة السنة، 1412 ق / 1992 م.
    • - الاصبهانی، ابونعیم، تاریخ اصبهان، بیروت، دار الکتب العلمیة، 1410ق / 1990م.
    • -  ـــــــــــــــــــــــ ، حلیة الاولیاء و طبقات الاصفیاء، بیروت، دارالکتاب العربی، 1407 ق / 1987.
    • - ایزدپناه، عباس، مبانی روش شناسی علوم قرآنی، صحیفة مبین، 1379، مسلسل 22، شمارة پنجم.
    • - الحکیم، السید محمدباقر، علوم القرآن، قم، مجمع الفکر الاسلامی، 1417 ق، الطبعة الثالثة.
    • - الحموی، یاقوت، معجم الادباء، بیروت، دار الفکر، 1400 ق / 1980 م، چاپ سوم.
    • - الخویی، السید ابوالقاسم، البیان فی تفسیر القرآن، قم, دار الثقلین، 1418 ق، الطبعة الثالثة.
    • - الرومی، فهد، دراسات فی علوم القرآن الکریم، ریاض، مکتبة التوبة.
    • - زرزور، عدنان محمد، علوم القرآن، بیروت، المکتب الاسلامی، 1401 ق /1981 م.
    • - الزرقانی، محمد عبدالعظیم، مناهل العرفان فی علوم القرآن، بیروت، المکتبة العصریة، 1417 ق.
    • - الزرکشی، بدرالدین محمد بن عبدالله، البرهان فی علوم القرآن، بیروت، دار المعرفة، 1415ق /1994م، چاپ دوم.
    • - السیوطی، جلال الدین، الاتقان فی علوم القرآن، قم، منشورات الرضی، 1363، الطبعة الثانیة.
    • - الصابونی، محمدعلی، التبیان فی علوم القرآن، بیروت، عالم الکتب، 1405 ق / 1985م.
    • - الصالح، صبحی، مباحث فی علوم القرآن، بیروت، دارالعلم للملایین، 1968 م، چاپ پنجم.
    • - صالحی المازندرانی، مولی محمد، شرح أصول الکافی.
    • - صالحی کرمانی، محمدرضا، درآمدی بر علوم قرآنی، تهران، انتشارات جهاد دانشگاهی دانشگاه تهران، 1369.
    • - الصدر، السید محمدباقر، دروس فی علم الاصول، مجمع الشهید آیة الله الصدر العلمی، 1408ق، چاپ دوم.
    • - طباطبایی، محمدحسین، قرآن در اسلام، دفتر انتشارات اسلامی، 1361.
    • - الطبرسی، ابوعلی الفضل بن الحسن، مجمع البیان لعلوم القرآن, بیروت, دار المعرفه، 1408 ق / 1988 م، الطبعة الثانیة.
    • - طیبی، علیرضا، علوم قرآنی و گسترة آن، کیهان اندیشه ، بهمن و اسفند، 1375، شماره هفتاد.
    • - عتر، نورالدین، علوم القرآن الکریم، دمشق، مکتبة الصباح، 1416 ق / 1996 م، الطبعة السادسة.
    • - العیاشی، تفسیر العیاشی، بیروت، مؤسسة الاعلمی، 1411 ق / 1991م.
    • - الکاظمی، محمدعلی، فوائد الاصول (تقریرات خارج اصول مرحوم نایینی)، قم، انتشارات جامعة مدرسین، 1414 ق.
    • - مجمع الفکر الاسلامی، موسوعة مؤلفی الامامیة، 1420ق.
    • - محمد اسماعیل ابراهیم، القرآن و اعجازه العلمی، دار الفکر العربی.
    • - مصباح یزدی، محمدتقی، آموزش فلسفه، تهران، سازمان تبلیغات اسلامی، 1366، چاپ دوم.
    • - معرفت، محمدهادی، علوم قرآنی، قم، مؤسسه فرهنگی انتشاراتی التمهید، 1378.
    • - ـــــــــــــــــــــــ ، التمهید فی علوم القرآن، قم، مؤسسه النشر الاسلامی، 1415 ق، الطبعة الثانیة.
    • - مهدوی راد، محمدعلی، سیر نگارش های علوم قرآنی، تهران، نمایشگاه بین المللی قرآن کریم، 1421ق / 1379.
    • - الموسوی الدارابی، السید علی، نصوص فی علوم القرآن، مشهد، مجمع البحوث الاسلامیة، 1422ق / 1380.
    • - النحاس، ابوجعفر، کتاب الناسخ و المنسوخ فی القرآن الکریم، بیروت، مؤسسة الکتب الثقافیة (تحقیق احمد بن الامین الشنقیطی)، 1409 ق / 1989 م.
    • 207 reads
    Cite this article: RIS Mendeley BibTeX APA MLA HARVARD VANCOUVER

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Bagheri, Ali owsat.(2025) Quranic Sciences: Nature, Whys and Wherefores, and Quality. , 1(1), 37-64

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Ali owsat Bagheri."Quranic Sciences: Nature, Whys and Wherefores, and Quality". , 1, 1, 2025, 37-64

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Bagheri, A.(2025) 'Quranic Sciences: Nature, Whys and Wherefores, and Quality', , 1(1), pp. 37-64

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Bagheri, A. Quranic Sciences: Nature, Whys and Wherefores, and Quality. , 2025; 1(1): 37-64