, Volume 13, Issue 2, No 25, Year 2025 , Pages 93-110
The Outcome of the Requirements of the Qur'anic Belief in the Unseen World based on the Subject and Issues of Islamic Humanities
Article Type:
Research
Writers:
Abstract:
The Qur'an has opened up a new horizon for humanity and has considered belief in it as one of the attributes of the virtuous people by introducing and expressing the worldly characteristics that it has interpreted as the unseen. On the other hand, the existence of the unseen world or the effect of such a world on the natural world and human and social phenomena are ignored, in the common humanities in the form of two currents of ontological and methodological naturalism. By using a library method for collecting the information and a descriptive-analytic method for deducing the views, this paper examines the requirements of the principle of having faith in the unseen world in humanities while touching on the ontology of the unseen world. Based on that, this paper considers it necessary to include the unseen aspect in descriptive humanities and create contingents on the basis of a new definition of human needs, goals, and desires in normative humanities. In the field of problems and theories of humanities, by influencing the constituent foundations of propositions and including moral, metaphysical and theological propositions, explanatory-non-empirical and interpretive propositions and absolute and fixed propositions, it has acknowledged the restoration or production of theories
چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
Title :برآیند اقتضائات اعتقاد قرآنی به جهان غیب در موضوع و مسائل علوم انسانی اسلامی
Abstract:
قرآن با معرفی و بیان ویژگی های جهانی که از آن به غیب تعبیر کرده، افق جدیدی را به روی بشریت گشوده و اعتقاد و ایمان به آن را از صفات اهل تقوا برشمرده است. از سویی دیگر، در علوم انسانی رایج در قالب دو جریان طبیعت گرایی هستی شناختی و روش شناختی، وجود عالم غیب یا تأثیر چنین جهانی در عالم طبیعت و پدیده های انسانی و اجتماعی نادیده انگاشته می شود. نوشتار حاضر با استفاده از روش کتابخانه ای در گردآوری اطلاعات و روش توصیفی تحلیلی در استنتاج دیدگاه، ضمن اشاره به هستی شناسی جهان غیب، به اقتضائات اصل باورمندی به جهان غیب در موضوع و مسائل علوم انسانی پرداخته و بر اساس آن، لحاظ بعد مجرد و غیب در موضوع علوم انسانی توصیفی و تولید اعتباریاتی مبتنی بر تعریف جدیدی از نیازها، غایات و تمایلات انسانی در علوم انسانی هنجاری را ضروری شمرده است.
در حوزه‌ی مسائل و نظریه های علوم انسانی نیز با تأثیر در بنیادهای سازنده‌ی گزاره ها و شمول گزاره های اخلاقی، متافیزیکی و الهیاتی، گزاره های تبینی ـ غیرتجربی و تفسیری و گزاره های مطلق و ثابت، به ترمیم یا تولید نظریه ها اذعان کرده است.
References:
- شريف الرضي، محمد بن حسين، 1414ق، نهج البلاغه، محقق صبحي صالح، قم، مؤسسة دار الهجره.
- ابن‌منظور، محمد، 1414ق، لسان العرب، بيروت، دار صادر.
- اسکاچ‌پل، تدا، 1376، دولت‌ها و انقلاب اجتماعي، ترجمه سيدمجيد روئين‌تن، تهران، سروش.
- ـــــ ، 1379، حکومت تحصيل‌دار و اسلام شيعي در انقلاب ايران، رهيافت نظري بر انقلاب اسلامي، به کوشش عبدالوهاب فراتي، چ دوم، قم، معارف.
- ترخان، قاسم، 1395، «علل معنوي چالش‌هاي پيش‌رو در اسلامي‌سازي علوم»، فلسفه دين، ص431-456.
- ـــــ ، 1396- الف، درآمدي بر مباني کلامي علم ديني، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامي.
- ـــــ ، 1396-ب، «مسئله عينيت در عدالت اجتماعي»، نقد و نظر، ش 86، ص65-92.
- ـــــ ، 1397، «تأملي در قوانين فرامادي پيشرفت بر اساس سنت‌هاي اجتماعي الهي»، حکمت اسلامي، ش 1، ص125-152.
- ـــــ ، 1399، «نقش و تأثير علل و عوامل فرامادي در بلاياي طبيعي»، قبسات، ش96، ص35-66.
- ترخان، قاسم؛ بهزادي‌مقدم، محمدرضا، 1398، «جايگاه عالم فراماده و عوامل فرامادي در نظريه علم ديني آيت‌الله جوادي آملي»، نقد و نظر، دوره 24، ش94، ص22-43.
- جوادي آملي، عبدالله، 1368، «عالم غيب و عالم شهود»، پاسدار اسلام، ش۹۰.
- ـــــ ، 1389، تسنيم، چ ششم، قم، اسراء.
- ـــــ ، 1376، رحيق مختوم، قم، اسراء.
- خسروپناه، عبدالحسين و همکاران، 1393، در جست‌وجوي علوم انساني اسلامي، قم، معارف.
- داروين، چارلز، 1380، منشأ انواع، ترجمه نورالدين فرهيخته، تهران، زرين.
- راغب‌اصفهاني، حسين، 1412ق، المفردات في غريب القرآن، بيروت، دار القلم، الدار الشامية.
- رضايي اصفهاني، محمدعلي، 1387، تفسير قرآن مهر، قم، پژوهش‌هاي تفسير و علوم قرآن.
- ساجدي، ابوالفضل؛ ميرنصيري، سيدروح‌اله، 1397، اعتباريات و علوم انساني از منظر علامه طباطبايي، مجموعه مقالات همايش الميزان و علوم انساني، تهران، سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامي.
- سبحاني، جعفر، 1393، اصالت روح از نظر قرآن، قم، مؤسسه امام صادق.
- سجادي، سيدجعفر، 1373، فرهنگ معارف اسلامي، چ سوم، تهران، کومش.
- ـــــ ، 1379، فرهنگ اصطلاحات فلسفي ملاصدرا، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي.
- صدر، سيدمحمدباقر، 1398، المدرسة القرآنية، چ سوم، قم، مرکز الابحاث و الدراسات التخصصيه للشهيد الصدر.
- صدرالدين شيرازي، محمد بن ابراهيم، 1361، تفسير القرآن الکريم، چ دوم، قم، بيدار.
- طباطبايي، سيدم‍ح‍م‍دح‍سين، 1417ق، الميزان في تفسير القرآن، چ پنجم، قم، دفتر انتشارات اسلامي.
- طبرى، محمد، 1412ق، جامع البيان فى تفسير القرآن، بيروت، دار المعرفة.
- طيب، عبدالحسين، 1369، اطيب البيان في تفسير القرآن، چ دوم، تهران، اسلام.
- عضيمه، صالح، 1380، معناشناسي واژگان قرآن، مشهد، آستان قدس رضوي.
- فراهيدي، خليل، 1409ق، العين، قم، مؤسسه دار الهجرة.
- فصيحي، امان‌الله، 1389، «نقد ديدگاه ماکس وبر دربارة دين و معناي زندگي»، معرفت فرهنگي اجتماعي، ش1، ص53-76.
- قرشي، سيدعلي‌اکبر، 1376، قاموس قرآن، چ دوازدهم، تهران، دار الکتب الاسلامية.
- کاشفي، حسين، 1379، جواهر التفسير، تهران، مرکز پژوهشي ميراث مکتوب.
- گل‌پرور، محسن؛ استبرقي، الهام و جواديان، زهرا، 1391، «باور به "جهان آخرت اسلامي" تعديل‌کننده رابطه "باور به دنياي عادلانه و ناعادلانه" با "سلامت روان‌شناختي"»، مطالعات اسلام و روان‌شناسي، س6، ش11، ص75-94.
- لوين، اندرو و همکاران، 1370، فلسفه يا پژوهش حقيقت، ترجمه سيدجلال‌الدين مجتبوي، تهران، حکمت.
- مجلسي، محمدباقر، 1403ق، بحار الأنوار، چ دوم، بيروت، دار احياء التراث العربي.
- مصباح، علي، 1391، «نقد و بررسي مباني تجربه‌گرايي در علوم انساني»، اسراء، سال چهارم، ش سوم، ص119-142.
- مطهري، مرتضي، 1384، مجموعه آثار، چ هفتم، تهران، صدرا.
- ـــــ ، 1389، مجموعه آثار، چ سيزدهم، تهران، صدرا.
- مکارم شيرازي، ناصر، 1374، تفسير نمونه، تهران، دار الکتب الاسلامية.
- ميرباباپور، سيدمصطفي، 1396، «مفهوم‌شناسي طبيعت‌گرايي روش‌شناختي به مثابه يک ابرپارادايم براي علم مدرن»، تأملات فلسفي، ش 19، ص213-242.
- نوري، هادي، 1380، «دين و عقلانيت؛ بررسي ديدگاه‌هاي ماکس وبر»، بازتاب انديشه، ش 19، ص47-51.
- وبر، ماکس، 1384، دين، قدرت، جامعه، ترجمه احمد تدين، تهران، هرمس.
- هميلتون، ملکم، 1377، جامعه‌شناسي دين، ترجمه محسن ثـلاثي، تهران، تبيان.
- Campbell, Keith. Naturalism. In D. Borchert (ED). Encyclopedia of Philosophy vol. 6, (pp. 492-495). Detroit: Macmillan Reference USA, Thomson Gale, 2005.
- Shand , John; Philosophy and Philosophers, McGill-Queen's University Press, 2002.
Cite this article:
RIS
Mendeley
BibTeX
APA
MLA
HARVARD
VANCOUVER
Tarkhan, Ghasem.(2025) The Outcome of the Requirements of the Qur'anic Belief in the Unseen World based on the Subject and Issues of Islamic Humanities. , 13(2), 93-110
Ghasem Tarkhan."The Outcome of the Requirements of the Qur'anic Belief in the Unseen World based on the Subject and Issues of Islamic Humanities". , 13, 2, 2025, 93-110
Tarkhan, G.(2025) 'The Outcome of the Requirements of the Qur'anic Belief in the Unseen World based on the Subject and Issues of Islamic Humanities', , 13(2), pp. 93-110
