, Volume 14, Issue 2, No 27, Year 2025 , Pages 87-104
A Critical Analysis of the Claim of Ambiguity of the Language of the Qur'an from the Perspective of Soroush and Mujtahid Shabestari
Article Type:
Research
Writers:
✍️ Mahdi / Assistant Professor at the Department of Islamic Knowledge, Shiraz University of Technology / talabeqom62@gmail.com
Gholam hosein / Associate Professor, Department of Qur'anic Sciences, Qom University
Ali reza / MA in Islamic Philosophy and Theology, Imam Sadiq Institute
Abstract:
One of the most important criteria for validating a point of view is reviewing its claims in terms of logical standardization. The claim about the ambiguity of the language of the Qur'an made by some modernists is that the attainment of the clear and final meaning of the teachings and propositions of the Qur'an is not entirely possible for human beings; i.e., on the one hand, the claim of the inherent ambiguity and mysteriousness of all the expressions of the Qur'an is emphasized, and on the other hand, the language of the Qur'an is considered to have indefinite and endless meanings. Through precise intellectual and narrative considerations, this article tries to critically analyze the claim about the ambiguity of the language of the Qur'an. First, this claim is evaluated in terms of logical veracity and then the set of statements claiming the ambiguity of the language of the Qur'an is seriously explored in terms of logical coherence. The research method is documentary-analytical, and the research findings indicate that the claim of the ambiguity of the language of the Qur'an is incommensurable and flawed from several aspects: it suffers from many unjustifiable fallacies in terms of logical veracity, and the claims and propositions seem heterogeneous and self-contradictory in terms of coherence and logical consistency. The Qur'an therefore benefits from a decisive language; i.e. the general public can understand it clearly and definitely.
چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
Title :تحلیل انتقادی مدعای حیرتآفرینی زبان قرآن در آراء سروش و مجتهد شبستری
Abstract:
یکی از مهم ترین ملاک های اعتبارسنجی یک دیدگاه، بازخوانی مدعیات آن انگاره از حیث معیارپذیری منطقی است. مدعای حیرت آفرینی زبان قرآن که توسط برخی از نوگرایان طرح شده، مدعی ا ست، دستیابی به معنای روشن و نهایی آموزه ها و گزاره های قرآن بتمامه میسور آدمیان نیست؛ یعنی از یک سو بر مدعای معماگونگی و ابهام آلود ذاتی همه عبارات قرآن تأکید می شود و از دیگر سو زبان قرآن واجد معانی نامتعین خاتمه ناپذیر قلمداد می گردد. این نوشتار می کوشد با کاربست ملاحظات دقیق عقلی و نقلی، اصل داعیه حیرت آفرینی زبان قرآن را به گونه انتقادی تحلیل کند. نخست داعیه حیرت آفرینی زبان قرآن از حیث صحت و درستی منطقی ارزیابی می شود. سپس مجموع گزاره های ادعایی در باب حیرت آفرینی زبان قرآن از حیث انسجام منطقی به طور جدی کاوش می گردد. روش پژوهش مقاله «اسنادی و تحلیلی» بوده و یافته های تحقیق حاکی از آن است که مدعای حیرت آفرینی زبان قرآن از چند حیث معیارناپذیر و مخدوش است: از نظر صحت و درستی منطقی دچار مغالطه های توجیه ناپذیر متعددی است؛ و از لحاظ انسجام و سازواری منطقی نیز مدعیات و گزاره های ادعایی ناهمگن و خودستیز به نظر می رسد. بنابراین قرآن از زبانی فیصله بخش سود می برد؛ یعنی عامه انسان ها به معنای روشن و نهایی متن دست می یابند.
References:
- انوري، حسن، 1387، فرهنگ بزرگ سخن، تهران، سخن.
- آريان‌پور، منوچهر، 1381، فرهنگ جامع پيشرو، تهران، جهان رايانه.
- جمعي از نويسندگان، 1415ق، شرح المصطلحات الکلاميه، مشهد، آستان قدس رضوي.
- جوادي آملي، عبدالله، 1387، دين‌شناسي، قم، اسراء.
- ـــــ ، 1389، تسنيم، قم، اسراء.
- حر عاملي، محمد، 1409ق، وسائل الشيعه، قم، مؤسسه آل‌البيت.
- خندان، علي‌اصغر، 1388، مغالطات، قم، بوستان کتاب.
- ـــــ ، 1400، منطق کاربردي، تهران، سمت.
- دهخدا، علي‌اکبر، 1377، لغت‌نامه دهخدا، تهران، دانشگاه تهران.
- رباني گلپايگاني، علي، 1396، درآمدي بر کلام جديد، قم، هاجر.
- ـــــ ، 1398، علم هرمنوتيک، چ نخست، قم، رائد.
- رشاد، علي‌اکبر، 1385، فلسفه دين، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامي.
- رفيق العجم، 2004م، موسوعة مصطلحات ابن‌خلدون و الشريف علي محمد الجرجاني، بيروت، ناشرون.
- ساجدي، ابوالفضل، 1385، زبان دين و قرآن، قم، مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني.
- سروش، عبدالکريم، 1371، قبض و بسط تئوريک شريعت، تهران، مؤسسه فرهنگي صراط.
- ـــــ ، 1373، فربه‌تر از ايدئولوژي، تهران، مؤسسه فرهنگي صراط.
- ـــــ ، 1377، صراط‌هاي مستقيم، تهران، مؤسسه فرهنگي صراط.
- ـــــ ، 1379، بسط تجربه نبوي، تهران، مؤسسه فرهنگي صراط.
- ـــــ ، 1399، محمد، راوي رؤياي رسولانه، مجله دين آنلاين.
- سعيدي‌روشن، محمدباقر، 1391، زبان قرآن و مسائل آن، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
- سليماني اميري، عسکري، 1391، معيار دانش، قم، مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني.
- شاکرين، حميدرضا، 1390، مباني و پيش‌انگاره‌هاي فهم دين، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامي.
- صدرالمتألهین، محمد، بي‌تا، الحکمة المتعالية في الاسفار الاربعه، بيروت، دارالاحياء التراث.
- طباطبائي، سيد محمدحسين، 1364، نهايةالحکمه، قم، در راه حق.
- ـــــ ، 1388، قرآن در اسلام، قم، بوستان کتاب.
- ـــــ ، 1417ق، الميزان في تفسير القرآن، قم، اسلامي.
- عرب‌صالحي، محمد، 1393، اعتزال نو و مسائل فلسفه دين اسلامي، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامي.
- لاريجاني، صادق، 1370، معرفت ديني، بي‌جا، مرکز ترجمه و نشر کتاب.
- مجتهد شبستري، محمد، 1375، هرمنوتيک، کتاب و سنت، تهران، طرح نو.
- ـــــ ، 1379، نقدي بر قرائت رسمي از دين، تهران، طرح نو.
- ـــــ ، 1383، تأملاتي در قرائت رسمي از دين، تهران، طرح نو.
- ـــــ ، 1390، مقالات قرائت نبوي از جهان، سايت فرهنگي نيلوفر.
- ـــــ ، 1392، مقالات قرائت نبوي از جهان، سايت فرهنگي نيلوفر.
- مجلسي، محمدباقر، 1403ق، بحارالانوار، بيروت، دار احياء التراث العربي.
- مصباح، مجتبي، 1392، بنيادي‌ترين انديشه‌ها، قم، مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني.
- مطهري، مرتضي، 1384الف، آشنايي با قرآن، تهران، صدرا.
- ـــــ ، 1384ب، مجموعه آثار، تهران، صدرا.
- مظفر، محمدرضا، 1424ق، المنطق، قم، مؤسسه نشر اسلامي.
- ملکيان، مصطفي، 1372، درسگفتار تفکر نقدي «روش نقد انديشه‌ها»، كتابخانه مجازي الفبا.
- منتظري مقدم، محمود، 1396، دانش منطق، چ دوم، قم، مرکز مديريت حوزه‌هاي علميه.
- نبويان، سيدمحمود، بي‌تا، شمول‌گرايي، قم، هماي غدير.
- نصري، عبدالله، 1390، راز متن (هرمنوتيک، قرائت‌پذيري متن و منطق فهم دين)، تهران، سروش.
Cite this article:
RIS
Mendeley
BibTeX
APA
MLA
HARVARD
VANCOUVER
, Mahdi, , Gholam hosein, , Ali reza.(2025) A Critical Analysis of the Claim of Ambiguity of the Language of the Qur'an from the Perspective of Soroush and Mujtahid Shabestari. , 14(2), 87-104
Mahdi ; Gholam hosein ; Ali reza ."A Critical Analysis of the Claim of Ambiguity of the Language of the Qur'an from the Perspective of Soroush and Mujtahid Shabestari". , 14, 2, 2025, 87-104
, M, , G, , A.(2025) 'A Critical Analysis of the Claim of Ambiguity of the Language of the Qur'an from the Perspective of Soroush and Mujtahid Shabestari', , 14(2), pp. 87-104
