, Volume 15, Issue 2, No 29, Year 2025 , Pages 87-100
A Comparison between Shahid Motahari and Allameh Misbah Yazdi's Interpretation of the 11th Verse of Surah "Raad" about the Tradition of Changing the Fate of Societies
Article Type:
Research
Writers:
Mohammad Naghib zadeh
/ Assistant Professor, Department of Qur'anic Sciences and Interpretation, IKI / mn@qabas.net
/ Assistant Professor, Department of Qur'anic Sciences and Interpretation, IKI / mn@qabas.netAbstract:
The role of societies' behavior in their destiny and the effect of human behavior on their future situation are considered important sociological topics of the Qur'an. One of the most frequently quoted verses in this discussion is the Qur'an verse: "Indeed Allah does not change a people’s lot, unless they change what is in their souls". Using a descriptive–analytical method, this paper deals with two main points of view in understanding this verse, under the title: "The role of communities in their destiny". Regarding the change of conditions from good to bad and from bad to good, referring to the context, Allameh Tabatabai and Ayatollah Misbah Yazdi, while denying the generality of this verse, have limited it to the change of conditions from good to bad; but, Shahid Motahari and some other commentators, with a trans-contextual understanding, consider this verse to include both types of changes. Defending the second point of view, this paper deals with the documentation of this trans-contextual interpretation and while criticizing the first point of view (opponents of generalization), it has presented Qur'anic and traditional evidences in this respect
چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
Title :مقایسه تفسیر شهید مطهری و علامه مصباح یزدی از آیه یازدهم سوره‌ی «رعد» درباره سنت تغییر سرنوشت جوامع*
Abstract:
نقش رفتار جوامع در سرنوشت خویش و تأثیر رفتار انسان ها بر وضعیت آینده خود، از موضوعات مهم جامعه شناختی قرآن به شمار می رود. یکی از پربسامدترین آیات محل استناد در این بحث، کریمه «إِنَّ اللَّهَ لایُغَیِّرُ ما بِقَوْمٍ حَتَّى یُغَیِّرُوا ما بِأَنْفُسِهِمْ» است. این نوشتار با روش توصیفی ـ تحلیلی به دو دیدگاه عمده در برداشت از این آیه، برای موضوع «نقش داشتن جوامع در سرنوشت خود» پرداخته است. علامه طباطبائی و آیت الله مصباح یزدی با استناد به سیاق، ضمن نفی عمومیت از این آیه، نسبت به تغییر شرایط از نیک به بد و از بد به نیک، آن را محدود به تغییر شرایط از مطلوب به نامطلوب کرده اند؛ اما شهید مطهری و برخی دیگر از مفسران با برداشتی فراسیاقی، این آیه را شامل هر دو گونه تغییر (نیک به بد و بد به نیک) می دانند. این مقاله با دفاع از دیدگاه دوم، به مستندات این برداشت فراسیاقی پرداخته و ضمن نقد دیدگاه اول (مخالفان تعمیم)، شواهد قرآنی و روایی برداشت گسترده از آیه مدنظر را ارائه داده است.
References:
- نهج‌البلاغه، 1379، ترجمه و شرح علي‌نقي فيض‌الاسلام، چ پنجم، تهران، فيض الاسلام.
- بادکوبه هزاوه، احمد و يونس دهقاني فارساني، 1387، «تحليل آراء مفسران در تفسير آيه «... إن الله لايغير ما بقوم حتي يغيروا ما بأنفسهم» براساس مفهوم ميثاق اجتماعي در ادوار تاريخي»، تحقيقات علوم قرآن و حديث، سال پنجم، ش 10، ص 5 – 18.
- بحرانى، هاشم، 1416ق، البرهان فى تفسير القرآن، تهران، بنياد بعثت.
- بغدادي، عبدالقاهر، 1418ق، خزانة الادب، بيروت، دار الكتب العلميه.
- جرجاني، علي‌بن محمد، 1405ق، التعريفات، بيروت، دار الكتاب العربي.
- درويش، محيي‌الدين، 1415ق، اعراب القرآن و بيانه، چ چهارم، سوريه، دار الارشاد.
- صدر، سيدمحمدباقر، 1400ق، المدرسة القرآنية: التفسير الموضوعي و التفسير التجزيئي في القرآن الكريم، بيروت، دار التعارف.
- صدري‌فر، نبي‌الله و همكاران، 1397، «تحليل، مقايسه و نقد ديدگاه مفسران درباره سنت تغيير (ذيل آيه 11 سوره رعد)»، پژوهشنامه معارف قرآني، ش 33، ص 95 – 117.
- طباطبائى، سيدمحمدحسين، 1417ق، الميزان فى تفسير القرآن، چ پنجم، قم، جامعة مدرسين.
- طبرسى، فضل‌بن حسن، 1372، مجمع البيان فى تفسير القرآن، چ سوم، تهران، ناصر خسرو.
- عروسى حويزى، عبدعلى‌بن جمعه، 1415ق، تفسير نور الثقلين، چ چهارم، قم، اسماعيليان.
- فخررازى، محمدبن عمر، 1420ق، التفسير الكبير (مفاتيح الغيب)، چ سوم، بيروت، دار احياء التراث العربي.
- كفومي، ابوالبقاء، 1419ق، معجم في المصطلحات و الفروق اللغويه، بيروت، مؤسسة الرساله.
- كلينى، محمدبن يعقوب، 1407ق، الكافي، چ چهارم، تهران، دار الكتب الاسلاميه.
- مشکيني، علي، 1380، ترجمۀ قرآن، قم، الهادي.
- مصباح يزدي، محمدتقي، 1379، جامعه و تاريخ از ديدگاه قرآن، چ دوم، تهران، سازمان تبليغات اسلامي.
- ــــــــــــــــ، 1380، اخلاق در قرآن، قم، مؤسسۀ آموزشي و پژوهشي امام خميني.
- ــــــــــــــــ ، 1387، زينهار از تکبر، قم، مؤسسۀ آموزشي و پژوهشي امام خميني.
- ــــــــــــــــ ، 1389، قرآن‌شناسي، چ دوم، قم، مؤسسۀ آموزشي و پژوهشي امام خميني.
- ــــــــــــــــ ، 1393، راه و راهنماشناسي، قم، مؤسسۀ آموزشي و پژوهشي امام خميني.
- مطهري، مرتضي، 1368، آشنايي با قرآن، چ سوم، تهران، صدرا.
- ــــــــــــــــ ، 1378، مجموعۀ آثار، چ چهارم، تهران، صدرا.
- ــــــــــــــــ ، 1379، خاتميت، تهران، صدرا.
- ــــــــــــــــ ، 1398، قيام و انقلاب مهدي، تهران، صدرا.
- مفيد، محمدبن محمدبن نعمان، 1413ق، الإختصاص، قم، المؤتمر العالمى لالفية الشيخ المفيد.
Cite this article:
RIS
Mendeley
BibTeX
APA
MLA
HARVARD
VANCOUVER
Naghib zadeh, Mohammad.(2025) A Comparison between Shahid Motahari and Allameh Misbah Yazdi's Interpretation of the 11th Verse of Surah "Raad" about the Tradition of Changing the Fate of Societies. , 15(2), 87-100
Mohammad Naghib zadeh."A Comparison between Shahid Motahari and Allameh Misbah Yazdi's Interpretation of the 11th Verse of Surah "Raad" about the Tradition of Changing the Fate of Societies". , 15, 2, 2025, 87-100
Naghib zadeh, M.(2025) 'A Comparison between Shahid Motahari and Allameh Misbah Yazdi's Interpretation of the 11th Verse of Surah "Raad" about the Tradition of Changing the Fate of Societies', , 15(2), pp. 87-100
