ًQur'an Shinakht, Volume 17, Issue 2, No 33, Year 2025 , Pages 121-137

    The Characteristics of the Origin of Moral Values from the Qur’anic Perspective with an Emphasis on the Views of Ayatollah Misbah Yazdi

    Article Type: 
    Research
    Writers:
    ✍️ Hasan Mohiti Ardakan / Assistant Professor at the Department of Islamic Ethics, Islamic Ma’aref University / mohiti@Maaref.ac.ir
    dor 20.1001.1.20081987.1403.17.2.3.8
    doi 10.22034/qoranshenakht.2025.5000868
    Abstract: 
    The most important ontological topic in the field of moral values is the issue of the origin of moral values. The origin of moral values in the ethical theories possesses certain characteristics and indicators that distinguish each theory from competing ones. Thus, considering this issue is very crucial. Drawing on a descriptive-analytical method, this research seeks to infer the characteristics of the origin of moral values from the Qur’anic verses and show implicitly the influence of each of these characteristics in forming a distinct moral theory derived from the Qur’an and its relation to other theories. The research findings indicate that the origin of moral values from the Qur’anic perspective is an objective reality, not a subjective one; it is spiritual, not material; it is rational, not irrational; it is motivating and inspiring, not indifferent; it is internal, not external; and it is unique, not multiple. Accordingly, it can be claimed that the Qur’anic moral theory can be considered a specific type of moral virtue ethics that focuses on reality, spirituality, rationality, and unity. It provides the moral doer with the motivation to act and creates the means for the evolution of the man’s existential essence.
    چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
    Title :شاخصه‌های منشأ ارزش اخلاقی از منظر قرآن کریم با تأکید بر آرای آیت‌الله مصباح یزدی (ره)
    Abstract: 
    مهم‌ترین بحث هستی‌شناختی در حوزة ارزش اخلاقی، مسئلة منشأ ارزش اخلاقی است. منشأ ارزش اخلاقی در هریک از نظریات اخلاقی از ویژگی‌ها و شاخصه‌هایی برخوردار است که موجب تمایز آن نظریه از نظریات رقیب می‌شود و از این منظر، توجه به آن حائز اهمیت است. پژوهش حاضر با روش توصیفی ـ تحلیلی در پی استنباط شاخصه‌های منشأ ارزش اخلاقی از آیات قرآن کریم و به‌صورت ضمنی بیان تأثیر هریک از این شاخصه‌ها در شکل‌گیری نظریة اخلاقی متمایز برخاسته از قرآن کریم و نسبت آن با سایر نظریات است. حاصل پژوهش پیش رو نشان می‌دهد که منشأ ارزش اخلاقی از منظر قرآن کریم واقعیت عینی دارد، نه ذهنی؛ معنوی است، نه مادی؛ عقلانی است، نه غیرعقلانی؛ محرک و انگیزه‌بخش است، نه بی‌تفاوت؛ درونی است، نه بیرونی؛ و واحد است، نه متکثر. بر این اساس می‌توان مدعی شد که نظریة اخلاق قرآنی می‌تواند نوع خاصی از فضیلت‌گرایی اخلاقی به‌شمار آید که بر واقعیت، معنویت، عقلانیت و وحدت متمرکز است؛ انگیزة فاعل اخلاقی را برای صدور فعل تأمین می‌کند و اسباب تکامل جوهر وجودی انسان را فراهم می‌آورد.
    References: 
    • قرآن کریم.
    • ابوحیان، محمد ‌بن‌ یوسف‏ (1420ق). البحر المحیط فی التفسیر. بیروت: دار الفکر.
    • جوادی آملی، عبدالله (1388). تسنیم: تفسیر قرآن کریم. تنظیم و ویرایش: علی اسلامی. قم: اسراء.
    • دهخدا، علی‌اکبر (۱۳۷۲). لغت‌نامه. زیر نظر محمد معین و جعفر شهیدی. مقدمه: گروهی از نویسندگان. تهران: دانشگاه تهران.
    • راغب اصفهانى، حسین‌ بن ‌محمد (1416ق). مفردات ألفاظ القرآن. تحقیق: صفوان عدنان داوودی. دمشق و بیروت: الدار الشامیه و دار القلم.
    • رشیدرضا، محمد (1414ق). تفسیر القرآن الحکیم الشهیر بتفسیر المنار. بیروت: دار المعرفه.
    • طباطبائی، سیدمحمدحسین (1390). المیزان فی تفسیر القرآن. بیروت: مؤسسة الأعلمی للمطبوعات‏.
    • طیب، عبدالحسین (1369). اطیب البیان فی تفسیر القرآن. تهران: اسلام.
    • فرانکنا، ویلیام کی (1389). فلسفة اخلاق. ترجمة هادی صادقی. قم: کتاب طه.
    • قرشی بنابی، علی‌اکبر (1375). تفسیر احسن الحدیث. تهران: بنیاد بعثت.
    • گروهی از نویسندگان (۱۳۹۰). فلسفة تعلیم و تربیت اسلامی. زیر نظر محمدتقی مصباح یزدی. تهران و قم: مدرسه و مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
    • مجلسی، محمدباقر (1403ق). بحار الأنوار. بیروت: دار إحیاء التراث العربی‏.
    • محیطی اردکان، حسن (1396). بررسی ادلة قرآنی عرف‌گرایان اثباتی در قلمرو اخلاق. قرآن‌شناخت، 10(18)، 89ـ103.
    • محیطی اردکان، حسن و احمدی، حسین (1400). فلسفة اخلاق: فرااخلاق و اخلاق هنجاری. قم: مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
    • محیطی اردکان، حسن و احمدی. حسین (1398). تحلیل و بررسی معیار ارزش در اخلاق ارسطویی. حکمت اسلامی، 6(1)، 57-77.
    • مدرسی، محمدتقی (1419ق). من هدی القرآن. تهران: دار محبی الحسین.
    • مصباح یزدی، محمدتقی (1383). به سوی تو. تحقیق و نگارش: کریم سبحانی. قم: مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
    • مصباح یزدی، محمدتقی (1384الف). به سوی خودسازی. تحقیق و نگارش: کریم سبحانی. قم: مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
    • مصباح یزدی، محمدتقی (1384ب). نقد و بررسی مکاتب اخلاقی. تحقیق و نگارش: احمدحسین شریفی. قم: مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
    • مصباح یزدی، محمدتقی (1388). فلسفة اخلاق. تحقیق و نگارش: احمدحسین شریفی. تهران: شرکت چاپ و نشر بین‌الملل.
    • مصباح یزدی، محمدتقی (1391الف). اخلاق در قرآن. تحقیق و نگارش: محمدحسین اسکندری. قم: مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
    • مصباح یزدی، محمدتقی (1391ب). ره‌توشه. تحقیق و نگارش: کریم سبحانی. قم: مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
    • مصباح یزدی، محمدتقی (1391ج). عروج تا بی‌نهایت. تنظیم و گردآوری: محمدرضا غیاثی کرمانی. قم: مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
    • مصباح یزدی، محمدتقی (1393الف). انسان‌سازی در قرآن. تحقیق و نگارش: محمود فتحعلی. قم: مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
    • مصباح یزدی، محمدتقی (1393ب). جرعه‌ای از دریای راز. قم: مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
    • مصباح یزدی، محمدتقی (1397). زینهار از تکبر! شرح بزرگ‌ترین خطبة نهج‌البلاغه در نکوهش متکبران و فخرفروشان. تدوین و نگارش: محسن سبزواری. قم: مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
    • مصباح، مجتبی (1387). بنیاد اخلاق. قم: مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
    • مصباح، مجتبی (1391). نقش نیت در ارزش اخلاقی. اخلاق وحیانی، 2(1)، 81ـ104.
    • مصطفوی، حسن (1385). التحقیق فی کلمات القرآن الکریم. ج13. تهران: مرکز نشر آثار علامه مصطفوی.
    • معلمی، حسن (1384). فلسفة اخلاق. قم: مرکز جهانی علوم اسلامی.
    • مکارم شیرازی، ناصر (1371). تفسیر نمونه. تهران: دار الکتب الإسلامیه.
    • میبدی، احمد ‌بن‌ محمد (1371). کشف الأسرار و عدة الأبرار (معروف به تفسیر خواجه عبدالله انصاری). به اهتمام علی‌اصغر حکمت. تهران: امیرکبیر.
    • ون دِث، ژان و بروگ، الینور اسکار (1378). چیستی ارزش. ترجمة اصغر افتخاری. قبسات، 4(13)، 110ـ125.
    References: 
    • Hursthouse, Rosalind (1997). Virtue theory and abortion. In: Virtue ethics. E.d: Roger Crisp and Michael Slote. New York: Oxford University Press.
    • Slote, Michael (2001). teleological ethics. In: Encyclopedia of ethics. E.d: Lawrence C, Becker and Charlotte B Becker. New York: Routledge. 
    Cite this article: RIS Mendeley BibTeX APA MLA HARVARD VANCOUVER

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Mohiti Ardakan, Hasan.(2025) The Characteristics of the Origin of Moral Values from the Qur’anic Perspective with an Emphasis on the Views of Ayatollah Misbah Yazdi. ًQur'an Shinakht, 17(2), 121-137 https://doi.org/10.22034/qoranshenakht.2025.5000868

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Hasan Mohiti Ardakan."The Characteristics of the Origin of Moral Values from the Qur’anic Perspective with an Emphasis on the Views of Ayatollah Misbah Yazdi". ًQur'an Shinakht, 17, 2, 2025, 121-137

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Mohiti Ardakan, H.(2025) 'The Characteristics of the Origin of Moral Values from the Qur’anic Perspective with an Emphasis on the Views of Ayatollah Misbah Yazdi', ًQur'an Shinakht, 17(2), pp. 121-137

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Mohiti Ardakan, H. The Characteristics of the Origin of Moral Values from the Qur’anic Perspective with an Emphasis on the Views of Ayatollah Misbah Yazdi. ًQur'an Shinakht, 2025; 17(2): 121-137