, Volume 6, Issue 1, No 11, Year 2025 , Pages 27-50

    The Effect of the Principle of Divine Justice on the Glorious Quran Commentary

    Writers:
    ✍️ Mohammad / PhD student of Quranic sciences and tradition, IK / m.soltani.r@ltr.ui.ac.ir
    Mahmoud Rajabi / professor, IKI / rajabi@iki.ac.ir
    Abstract: 
    Theological thoughts, particularly the belief in God's justice and wisdom, have great effect on the commentary of the Glorious Quran. An inquiry into this issue can clarify 'Adlities' approach to the Quran commentary and pave the way for distinguishing between their commentary and the commentaries of other theological-commentary schools. 'Adlities believe that God is just and wise and does not do anything which is considered wrong by intellect. This principle is also applied to God's words in the Quran. God's words in Quran are not beyond the addressees' ability to understand them; rather, His words are at the level of human understanding and follow the rules of the dialog with addressees. The commentary traditions left for us by Infallible Imams belong to the category of this principle. Therefore, if the initial literal meaning of some verses and traditions are incompatible with divine justice and wisdom, they should be interpreted and analyzed in accordance with divine justice and wisdom
    چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
    Title :تأثیر اصل عدل الهی در تفسیر قرآن کریم
    Abstract: 
    اندیشه های کلامی، به ویژه اعتقاد به عدل و حکمت خداوند، در تفسیر قرآن کریم بس اثرگذار است. بررسی این موضوع می تواند رویکرد مفسران عدلی مسلک به تفسیر قرآن را آشکار سازد و گامی در جهت تمایز تفسیر آنها از تفاسیر دیگر نحله های تفسیری ـ کلامی به شمار آید. عدلیه بر این باورند که خداوند عادل و حکیم است و کرداری که خرد زشت بشمارد، از او سر نمی زند. سخن گفتن خداوند در قرآن نیز از همین اصل پیروی می کند. خداوند در قرآن سخنی نگفته که مخاطبان از فهم آن درمانند، بلکه درحدود فهم بشری و چارچوب قوانین محاوره با مخاطبان سخن گفته است. آنچه با عنوان روایات تفسیری نیز از معصومان به دست ما رسیده مشمول همین اصل است. ازاین رو، اگر ظاهر بدوی برخی آیات یا روایات با عدالت و حکمت الهی ناسازگار بود، باید آن را به گونه ای سازگار با عدل و حکمت الهی تفسیر و تحلیل کرد.
    References: 
    • ابن‏ ابي‏الحديد، 1387ق، شرح نهج‏البلاغة، مصر، دار احياء الكتب العربيه.
    • ابن كثير دمشقي، عمادالدين اسماعيل، 1419ق، تفسير القرآن العظيم، دمشق، المنار.
    • ابن‏حجر، شهاب‏الدين، بي‌تا، فتح الباري في شرح البخاري، بيروت، دار المعرفة.
    • احمد، محمود کامل، 1983م، مفهوم العدل في تفسير المعتزلة للقرآن الكريم، قاهره، دار النهضة العربية للطباعة والنشر.
    • استرآبادي، محمدامين، 1426ق، الفوائد المدنية، قم، جامعه مدرسين.
    • اندلسي، علي‌بن‌حزم، 1345ق، الاحكام في اصول الاحكام، قاهره، زكريا علي.
    • ايجي، قاضي عضدالدين، 1325ق، شرح المواقف، مصر، مطبعة السعادة.
    • بابايي، علي‌اكبر و ديگران، 1379، روش‌شناسي تفسير قرآن، قم، پژوهشكده حوزه و دانشگاه.
    • بيضاوي، عبدالله عمر، 1418ق، انوار التنزيل و اسرار التأويل، بيروت، دار احياء التراث العربي.
    • بحراني، يوسف‌بن‌احمد، 1423ق، الدرر النجفية، بيروت، دار المصطفي.
    • خويي، سيدابوالقاسم، 1412ق، البيان في تفسير القرآن، بيروت، دار الزهراء.
    • ـــــ، 1417ق، مصباح الاصول، قم، نشر داوري.
    • زركشي، محمد‌بن‌عبداللّه‏، 1376ق، البرهان في علوم القرآن، بيروت، دار احياء الكتب العربية.
    • سيد مرتضي، 1405ق، الرسائل، تحقيق: سيدمهدي رجايي، قم، دار القرآن.
    • ـــــ، 1415ق، الانتصار، قم، مؤسسه نشر اسلامي.
    • شاهرودى، سيدعلى، 1419ق، دراسات فى علم الاصول، تقرير درس خارج اصول آية الله خويى، قم، دائرةالمعارف فقه.
    • شوكاني، محمد‌بن‌علي، 1395ق، فتح القدير في علم التفسير، بيروت، دار احياء التراث العربي.
    • شيخ طوسي، محمد‌بن‌حسن، 1400ق، الاقتصاد الهادي الي طريق الرشاد، قم، نشر خيام.
    • ـــــ،1405ق، التبيان في تفسير القرآن، بيروت، دار احياء التراث العربي.
    • ـــــ، 1414ق، الرسائل العشر، قم، جامعه مدرسين.
    • ـــــ، 1417ق، عدة الاصول، قم، نشر ستاره.
    • طباطبايي، سيدمحمدحسين، 1410ق، الميزان في تفسير القرآن، قم، جامعه مدرسين.
    • طبرسي، فضل‌بن‌حسن، 1404ق، مجمع ‏البيان، بيروت، مؤسسة الاعلمي.
    • طبري، ابن جرير، 1420ق، تفسير البيان (الجامع عن تأويل آي القرآن)، بيروت، دار الفكر.
    • عظيم‏آبادي، محمد شمس‏الحق، 1415ق، عون المعبود في شرح سنن ابي داوود، بيروت، دار الكتب العلمية.
    • عكبري (شيخ مفيد)، محمد‌بن‌محمد، 1414ق، النكت الاعتقادية، بيروت، دار المفيد.
    • ـــــ، 1414ق، اوائل المقالات، بيروت، دار المفيد.
    • ـــــ، 1414ق، تصحيح اعتقادات الشيعة، بيروت، دار المفيد.
    • محقق حلّي، 1403ق، معارج الاصول، قم، نشر آل‏البيت.
    • محمد‌بن‌عمر رازي، فخرالدين، 1403ق، تفسير كبير، چ سوم، بيروت، دار احياء التراث.
    • ميبدي، محمدفاكر، 1428ق، قواعد التفسير لدي الشيعه و السنة، قم، دار التقريب بين المذاهب.
    Cite this article: RIS Mendeley BibTeX APA MLA HARVARD VANCOUVER

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    , Mohammad, Rajabi, Mahmoud.(2025) The Effect of the Principle of Divine Justice on the Glorious Quran Commentary. , 6(1), 27-50

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Mohammad ; Mahmoud Rajabi."The Effect of the Principle of Divine Justice on the Glorious Quran Commentary". , 6, 1, 2025, 27-50

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    , M, Rajabi, M.(2025) 'The Effect of the Principle of Divine Justice on the Glorious Quran Commentary', , 6(1), pp. 27-50

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    , M, Rajabi, M. The Effect of the Principle of Divine Justice on the Glorious Quran Commentary. , 2025; 6(1): 27-50