, Volume 14, Issue 1, No 26, Year 2024 , Pages 95-112
بررسی انتقادی غایتگرایی اخلاقی بهمثابهنظریه هنجاری قرآن
نوع مقاله:
پژوهشی
Writers:
چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
Title :بررسی انتقادی غایتگرایی اخلاقی بهمثابهنظریه هنجاری قرآن
Abstract:
معیار و ملاک ارزش اخلاقی، یکی از مهم ترین مباحث در فلسفه اخلاق است. سه نظریة معروف در این زمینه مطرح شده است: «غایت گرایی اخلاقی»، «وظیفه گرایی اخلاقی» و «اخلاق فضیلت». در میان متفکران مسلمان، در تبیین نظریة اخلاقی سازگار با قرآن اختلاف است. برخی نظریة اخلاقی سازگار با قرآن را «غایت گرایانه» می دانند، اگر چه در نوع غایت گرایی نیز اختلاف است. برخی نظریه اخلاقی قرآن را «خودگرایانه»، برخی «سودگرایانه» و برخی نیز به طور مطلق «غایت گرایانه» تقریر کرده اند، بدون اینکه نوع آن را مشخص کنند؛ ازجمله سیدعلی اکبر حسینی رامندی که نظریة اخلاقی قرآن را غایت گرایانه می داند و با توجه به تأکیدهای قرآن بر نتایج فعل اخلاقی در قالب واژگانی مانند «سعادت، فوز، فلاح، نجات، لذت، امنیت، بشارت، آرامش، رنج، تشویق و انذار» اخلاق قرآنی را ـ فی الجمله ـ سازگار با نظریه های غایت گرا دانسته و آن را با انسان شناسی قرآنی و شیوه تربیت اخلاقی قرآن سازگار می داند. در این مقاله، این دیدگاه در بوته نقد قرار گرفته، نشان داده می شود که آیات مورد استناد در مقام بیان معیار ارزش اخلاقی نیستند و نمی توان غایت گرایی اخلاقی را از آنها استنباط کرد، بلکه در مقام تشویق و ترغیب مؤمنان به پایبندی و رعایت ارزش های اخلاقی هستند.
Cite this article:
RIS
Mendeley
BibTeX
APA
MLA
HARVARD
VANCOUVER
alebouyeh, Alireza.(2024) بررسی انتقادی غایتگرایی اخلاقی بهمثابهنظریه هنجاری قرآن. , 14(1), 95-112
Alireza alebouyeh."بررسی انتقادی غایتگرایی اخلاقی بهمثابهنظریه هنجاری قرآن". , 14, 1, 2024, 95-112
alebouyeh, A.(2024) 'بررسی انتقادی غایتگرایی اخلاقی بهمثابهنظریه هنجاری قرآن', , 14(1), pp. 95-112