, Volume 4, Issue 2, No 8, Year 2025 , Pages 65-92
Realism of the Quran and its Influence on Exegesis from the Viewpoint of Allama Tabatabai (with especial focus on rhetorical aspects)
Writers:
Abstract:
The holy Quran in its rhetorical expressions such as similes, figurative expressions and metaphors intends conveying the reality. To prove this claim, the present article takes Allama Tabatabai’s view into account and responds to the spurious arguments in this regard. Among all types of simile, imaginative simile is not used in the Quran and its alleged examples such as likening spathes of Zaqqum tree to devils’ heads and likening the insane to those captured by Jinn are not true instances of this type of simile. Quranic metaphor and figurative expressions have their evidence in the external and real world and the same fact is the criterion for validity or invalidity of using figurative expressions or metaphors. Among different types of hyperbole, its two types of conveyance and exaggeration which are rationally possible are found in the Quran. However, overstatement (ghuluww) being rationally impossible is not found in the Quran and the alleged examples can be rejected. Another manifestation of rhetoric in the Quran is Quranic narratives which certain authors have considered unreal because of their allegorical form. However, their statement is not acceptable.
چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
Title :واقعنمایی قرآن و تأثیر آن در تفسیر از دیدگاه علامه طباطبائی (با تأکید بر ابعاد بلاغی)
Abstract:
قرآن کریم در تعابیر بلاغی خویش از قبیل تشبیهات، مجازها و استعاره ها زبان بیان واقع داشته است. مقالهی حاضر به هدف اثبات این موضوع با توجه به دیدگاه علامه طباطبائی و پاسخ گویی به شبهات مربوط، به نگارش درآمده است.
در میان اقسام تشبیه، تشبیه وهمی در قرآن به کار نرفته و نمونه های ادعایی آن از قبیل تشبیه شکوفهی درخت جهنم به سرهای شیاطین و جن زدگی دیوانگان، مصداق این نوع تشبیه نیست.
مجاز و استعارهی قرآنی نیز، در عالم واقع، پشتوانه دارد و همین، ملاک صحت یا خطای کاربرد مجاز و استعاره است.
در میان اقسام مبالغه، دو قسمِ تبلیغ و اغراق که از امکان عقلی بهره مندند، در قرآن یافت می شوند؛ اما غلوّ که فاقد امکان عقلی است، در قرآن به کار نرفته و نمونه های گفته شده را می توان پاسخ داد.
نمود دیگر بلاغت در قرآن، قصه های قرآنی است که نویسندگانی برخی از آنها را به جهت ظاهر تمثیلی، غیرواقعی دانسته اند، ولی سخن آنان پذیرفتنی نیست.
References:
- ابندريد، محمدبن حسن، جمهره اللغة، مشهد، بنياد پژوهشهاي آستان قدس، 1426ق.
- ابنفارس، احمد، ترتيب مقاييس اللغة، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، 1378.
- ابنمنظور، لسان العرب، بيروت، دارالفكر، بيتا.
- اسعدي، محمد، سايهها و لايههاي معنايي، قم، مؤسسه بوستان كتاب، 1385.
- آلوسي، سيدمحمود، روح المعاني في تفسير القرآن العظيم، بيروت، دار الكتب العلميه، 1415ق.
- اندلسي، ابنعطيه عبدالحقبن غالب، المحرر الوجيز في تفسير الكتاب العزيز، بيروت، دار الكتب العلميه، 1422ق.
- اندلسي، ابوحيان، البحر المحيط في التفسير، بيروت، دار الفكر،1420ق.
- بروسوي، اسماعيل، تفسير روح البيان، بيروت، دار الفكر، بيتا.
- بيضاوي، عبداللهبن عمر، أنوار التنزيل و أسرار التأويل، بيروت، دار احياء التراث العربي، 1418 ق.
- تفتازاني، سعدالدين، شرح المطول، قم، منشورات مكتبه داوري، بيتا.
- ـــــ ، شرح المختصر، مصر، مكتبه المحوديه، بيتا.
- جواد علي، المفصل في تاريخ العرب قبل الإسلام، چ دوم، بيروت، دار العلم للملايين، 1978م.
- جواديآملي، عبدالله، تفسير تسنيم، قم، اسراء، 1385.
- حوّي، سعيد، الاساس في التفسير، چ سوم، بيجا، دار السلام للطباعه و النشر و التوزيع، 1412ق.
- رازي، فخرالدين، مفاتيح الغيب، چ سوم، بيروت، دار احياء التراث العربي، 1420ق.
- راغب اصفهاني، حسين بن محمد، المفردات في غريب القرآن، بيروت، دار العلم و دار الشاميه، 1412ق.
- رشيدرضا، محمد، تفسير المنار، چ دوم، بيروت، دار المعرفه، بيتا.
- زحيلي، وهبةبن مصطفي، التفسير المنير في العقيدة و الشريعة و المنهج، چ دوم، بيروت، دار الفكر المعاصر 1418ق.
- زمخشري، جارالله، الكشاف عن حقائق غوامض التنزيل، چ سوم، بيروت، دار الكتاب العربي، 1407ق.
- ساجدي، ابوالفضل، زبان دين و قرآن، قم، مؤسسة آموزشي و پژوهشي امام خميني، 1383.
- سيوطي، عبدالرحمن، الاتقان في علوم القرآن، قم، منشورات الشريف الرضي، بيتا.
- ـــــ ، الدر المنثور في تفسير المأثور، قم، كتابخانه آيتالله مرعشي نجفي، 1404ق.
- شيرازي، ملاصدرا، مفاتيح الغيب، بيروت، مؤسسه التاريخ العربي، 1419ق.
- صدوق، محمدبن بابويه، امالي، چ چهارم، بيجا، كتابخانه اسلاميه، 1362.
- طباطبايي، سيدمحمدحسين، الميزان في تفسير القرآن، چ پنچم، قم، انتشارات اسلامي، 1417ق.
- طبرسي فضلبن حسن، تفسير جوامع الجامع، تهران، دانشگاه تهران و مديريت حوزه علميه قم، 1377.
- ـــــ ، مجمع البيان في تفسير القرآن، چ سوم، تهران، ناصرخسرو، 1372.
- طبري، ابوجعفر محمدبن جرير، جامع البيان عن تأول آي القرآن، بيروت، دار المعرفه، 1412ق.
- طوسي، محمدبن حسن، التبيان في تفسير القرآن، بيروت، دار احياء التراث العربي، بيتا.
- عتيق، عبدالعزيز، علم المعاني، البيان، البديع، بيروت، دار النهضه العربيه، بيتا.
- فراهيدي، خليلبن احمد، ترتيب كتاب العين، قم، اسوه، 1414ق.
- فيض كاشاني، ملامحسن، تفسير الصافي، چ دوم، تهران، الصدر، 1415ق.
- فيومي، احمدبن علي، المصباح المنير، چ دوم، قم، دار الهجره، 1414ق.
- قرشي، سيدعلياكبر، تفسير احسن الحديث، چ سوم، تهران، بنياد بعثت، 1377.
- ـــــ ، قاموس قرآن، چ ششم، تهران، دار الكتب الإسلامية، 1371.
- مطهري، مرتضي، مجموعه آثار، چ هفتم، قم، صدرا، 1379.
Cite this article:
RIS
Mendeley
BibTeX
APA
MLA
HARVARD
VANCOUVER
Naghib zadeh, Mohammad.(2025) Realism of the Quran and its Influence on Exegesis from the Viewpoint of Allama Tabatabai (with especial focus on rhetorical aspects). , 4(2), 65-92
Mohammad Naghib zadeh."Realism of the Quran and its Influence on Exegesis from the Viewpoint of Allama Tabatabai (with especial focus on rhetorical aspects)". , 4, 2, 2025, 65-92
Naghib zadeh, M.(2025) 'Realism of the Quran and its Influence on Exegesis from the Viewpoint of Allama Tabatabai (with especial focus on rhetorical aspects)', , 4(2), pp. 65-92