, Volume 4, Issue 2, No 8, Year 2025 , Pages 145-169

    Semantic Extension and Semantic Nuances of Quranic Verses in the Thought of Allama Tabatabai

    Writers:
    Hamed / Assistant Professor, Tehran University (Pardis Qom) / purrostami@ut.ac.ir
    Pages: 145-169 Receive Date: 2025/04/06 Accept Date: 2025/04/06
    Abstract: 
    According to Allama Tabatabai, Quranic verses have semantic nuances extending in two fields: semantic and pathological. Semantically various semantic nuances are a relative issue depending on variables relevant to the text and the interpreter. In the pathological field, however, we face the issue of interpretation based on personal opinion embracing various semantic nuances not relying on correct rules and principles of understanding nor on rational or textual arguments. According to Allama, interpretation based on personal opinion and presentation of undue semantic nuances for the verses originate from lack of applying correct exegetical rules and foundations and being far from the teachings of the Quran and the Household of the Prophet. According to Allama, the Quran being liable to various meanings does not support the plurality of readings and conceptions from the same text- as some western scholars suppose. Rather, it is based on two aspects i.e. semantic and pathological, the acceptance of the former and negation of the latter are the result of a methodological process based on verbal, textual, and rational contexts.
    چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
    Title :وجوه و توسعه معنایی آیات قرآن در اندیشه‌ی علامه طباطبائی
    Abstract: 
    از منظر علامه طباطبائی، آیات قرآن دارای وجوه معنایی است که در دو جهتِ معناشناسانه و آسیب شناسانه توسعه می یابند. در بُعد معنا شناسانه وجوه و بطون معنایی، امری نسبی و در گرو متغیرهای مرتبط با متن و فرد مفسر است. اما بعد آسیب شناسانه ناظر به مسئله‌ی تفسیر به رأی و شامل وجوه معنایی گوناگونی است که مبتنی بر ضوابط و مبانی صحیح فهم و مستند به دلایل نقلی یا عقلی نیست. از نظر علامه، تفسیر به رأی و ارائه‌ی وجوه ناصواب معنایی از آیات، محصول به کار نبستن مبانی و قواعد صحیح تفسیری و دوری از آموزه های قرآن و عترت است. در اندیشه‌ی علامه، وجوه پذیری قرآن به معنای کثرت قرائت ها و برداشت ها از متن ـ آن گونه که برخی از اندیشوران غربی می انگارند ـ نیست؛ بلکه ناظر به دو بعد معناشناسانه و آسیب شناسانه است که پذیرش اوّلی و نفی دومی بر اساس سیری روشمند و با توجه به اصول و قرائن لفظی، نقلی و عقلی صورت می پذیرد.
    Keywords: 
    تفسیر قرآن
    علامه طباطبائی
    وجوه معنایی
    بُعد معناشناسانه معنی
    بعد آسیب‌شناسانه معنی.
    References: 
    • ابن‌حزم اندلسي، علي، الاحكام في فصول الاحكام، تحقيق احمد شاكر، قاهرة، زكريا علييوسف، بي‌تا.
    • ابن‌سينا، عبدالله ابوعلي، رسائل، تهران، كتابخانه مركزي، 1360.
    • ابن‌ميثم بحراني، علي، شرح نهج البلاغه، بي‌جا، الكتاب، 1362.
    • احسائي، ابن ابي‌جمهور، عوالي اللئالي، تحقيق مجتبي عراقي، قم، سيد الشهداء، 1403ق.
    • ايازي، سيدمحمدعلي، قرآن كريم و نظام چند معنايي قرآن كريم، www.ayazi.net، شهريور١۳۸۶.
    • بابايي، علي‌اكبر، مكاتب تفسيري، ج2، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه ـ تهران، سمت، 1386.
    • بابايي، علي‌اكبر و همكاران، روش شناسي تفسير قرآن، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه ـ تهران، سمت، 1386.
    • بحراني، سيد‌هاشم، البرهان في تفسير القرآن، بيروت، موسسة البعثة، 1419 ق.
    • برقي، احمدبن محمد، المحاسن، تحقيق سيدجلال‌الدين حسيني، بي‌جا، دار الكتب الاسلامية، بي‌تا.
    • بهاردوست، عليرضا، جري و انطباق، دانشنامه اسلامي، http: //www.encyclopaediaislamica.com
    • پوررستمي، حامد، مباني فهم و تفسير قرآن در نهج البلاغه، رساله دكتري، دانشكده اصول‌الدين، بهار 1389.
    • جوادي‌ آملي‌، عبداللّه‌‌، تسنيم‌، تفسير قرآن‌ كريم‌، قم، 1383.
    • ساجدي، ابوالفضل، زبان دين وقرآن، قم، موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني، 1385.
    • السبت، خالدبن عثمان، قواعد التفسير، رياض، دارابن عفان، 1997م.
    • سبحاني، جعفر، هرمنوتيك، قم، موسسه امام صادق عليه‌السلام، 1381.
    • طباطبايي، سيدمحمدحسين، الميزان، قم، دفتر انتشارات اسلامي، 1363ق.
    • طوسي، محمدبن حسن، اختيار معرفة الرجال، قم، موسسة آل البيت، 1404ق.
    • علوي‌مهر، حسين، رهيافتي به تأويل(مقايسه ديدگاه آيت الله معرفت و علامه طباطبائي)، دانشنامه موضوعي قرآن كريم، مركز فرهنگ و معارف قرآن كريم، http://www.maarefquran.org
    • فيض كاشاني، ملامحسن‏، التفسير الصافي، تحقيق حسين اعلمي‏، تهران، الصدر، 1415ق.‏
    • كليني، محمدبن يعقوب، الكافي، تصحيح علي‌اكبر غفاري، بيروت، دارالاضواء، 1405 ق.
    • مجلسي، محمدباقر، بحار الانوار، بيروت، موسسة الوفاء، 1403 ق.
    • مصباح، محمدتقي، قرآن‏شناسي، ج2، تحقيق: غلامعلي عزيزي كيا، ق‍م‌، موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني‏، ‌۱۳۸۷‬.
    • معرفت، محمد‌هادي، «تاويل از ديدگاه علامه طباطبائي در تفسير الميزان»، قبسات، ش 17، پاييز 1379.
    • مكارم شيرازي، ناصر، تفسير نمونه، تهران، دار الكتب الاسلامية، 1375.
    • موسوي همداني، سيدمحمدباقر، مقدمه بر ترجمه الميزان، قم، دفتر انتشارات اسلامي‏، 1374.
    • نعماني، محمدبن ابراهيم، الغيبة، تحقيق فارس حسون، قم، آسيانا، 1428ق.
    • نمازي، علي، مستدرك سفينة البحار، قم، موسسة النشر الاسلامي، 1419ق.
    • جوادي آملي، عبدالله، مقدمه بر ترجمه تفسير الميزان، قم، اسلامي، 1374.
    • George F.McLean, HERMENEUTICS, FAITH and RELATIONS, CRVP, 2003
    • 121 reads
    Cite this article: RIS Mendeley BibTeX APA MLA HARVARD VANCOUVER

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    , Hamed.(2025) Semantic Extension and Semantic Nuances of Quranic Verses in the Thought of Allama Tabatabai. , 4(2), 145-169

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Hamed ."Semantic Extension and Semantic Nuances of Quranic Verses in the Thought of Allama Tabatabai". , 4, 2, 2025, 145-169

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    , H.(2025) 'Semantic Extension and Semantic Nuances of Quranic Verses in the Thought of Allama Tabatabai', , 4(2), pp. 145-169

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    , H. Semantic Extension and Semantic Nuances of Quranic Verses in the Thought of Allama Tabatabai. , 2025; 4(2): 145-169